Εγέμισες αηδίας τας ψυχάς ημών...

...κληρονόμον χαμαλίκας, των βαστάζων αρχηγόν, αλλακτήν του Ανανία, αηδέστατον μωρόν· φωστήρα της Καλκούτας διαλάμποντα, χαμάλην των παπάδων προεξάρχοντα, των αχθοφόρων συνόμιλον· χαμάλμπασην απαράμιλλον. Εγέμισες αηδίας τας ψυχάς ημών...

Φρανσίσκο Γκόγια, Ο μεγάλος τράγος, λάδι σε καμβά

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Αποφθέγματα

Μ'εκάλεσεν ονομαστί, και είπε: -Πως ήλθες εδώ, τέκνον; -Έχασα το δρόμο, απήντησα εγώ. Ο γέρων έσεισε την κεφαλήν. -Έτσι χάνουν τον δρόμον τους, είπεν, όσοι δεν ηξεύρουν πόθεν έρχονται και που πηγαίνουν.
“Τα Δαιμόνια στο ρέμα”

Ο ουρανός και η απελπισία λαλούσι με αποσιωπητικά...
“Οι Έμποροι των Εθνών”

Αλλά το πλείστον κακόν οφείλεται αναντιρρήτως εις την ανικανότητα της ελληνικής διοικήσεως. Θα έλεγέ τις, ότι η χώρα αύτη ελευθερώθη επίτηδες, δια να αποδειχθή, ότι δεν ήτο ικανή προς αυτοδιοίκησιν. (Περί της επιδημίας χολέρας του 1865).»
“Βαρδιάνος στα σπόρκα”

Η ηθική δεν είναι επάγγελμα και όστις ως επάγγελμα θέλει να την μετέλθη, πλανάται οικτρώς και γίνεται γελοίος.
“Οι Χαλασωχώρηδες”

Μη φθόνει, ω θνητέ... Τούτο είναι θείον. Όταν δύναταί τις να είναι εκτός φθόνου, τότε αληθώς είναι υπεράνθρωπος, τότε εξαίρεται, τότε θεούται...
“Η γυφτοπούλα”

Υπάρχει, νομίζω, απόφθεγμά τι καθ' ο ο όχλος έχει δύο ώτα, δια να εισέρχωνται αι νουθεσίαι δια του ενός και να εξέρχωνται δια του άλλου.»
“Βαρδιάνος στα σπόρκα”

Τίς ημύνθη περί πάτρης; Και τί πταίει η γλαυξ, η θρηνούσα επί ερειπίων; Πταίουν οι πλάσαντες τα ερείπια. Και τα ερείπια τα έπλασαν οι ανίκανοι κυβερνήται της Ελλάδος.
“Οιωνός”

Εις την ελληνικήν γλώσσαν, άλλως νοούμεν, άλλως ομιλούμεν, και άλλως γράφομεν...
“Μελετήματα και άρθρα”

Και με την γλώσσαν την ελυπούντο - ω, η λύπη, ο οίκτος αυτός, ο υβριστικότερος πάσης ύβρεως !...
“Η πιτρόπισσα”

Είναι παρατηρημένο ότι κανένας περισσότερο από ένα μισόστραβο δεν ημπορεί να πη με τί ομοιάζει ένα πράμα που δεν είναι εκείνο που φαίνεται... Καθως κι ένας στραβομούρης ημπορεί να κάμη καλύτερα από κάθε άλλον μορφασμούς και παντομίμες... κι ένας που δεν ειναι πολύ καθαρόγλωσσος ημπορεί να μιμηθή καλύτερα έναν τραυλόν και ψευδόν... κι ένας μισοαγράμματος ημπορεί να διαβάσει καλύτερα ένα κακογραμμένο γράμμα...
“Βαρδιάνος στα σπόρκα”
*
Σατιρικά
Ήχος πλάγιος δ'

Τί σε Κωνσταντῖνε καλέσωμεν; κληρονόμον χαμαλίκας, τῶν βαστάζων ἀρχηγόν, ἀλλακτὴν τοῦ Ἀνανία, ἀηδέστατον μωρόν· φωστῆρα τῆς Καλκούτας διαλάμποντα, χαμάλην τῶν παπάδων προεξάρχοντα, τῶν ἀχθοφόρων συνόμιλον· χαμάλμπασην ἀπαράμιλλον. Ἐγέμισες ἀηδίας τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Τί σε νῦν Ἀνδρέα καλέσωμεν; τῶν παιδίων χαϊδευτὴν ἢ ἀτσαλόγλωσσον αἰσχρόν, τῆς μποτίλιας ἐραστὴν ἢ ῥᾳδιοῦργον φοβερόν· μαντήλαν κεφαλήν σου ἀμπεχόμενον, τσαντίλαν διαρρέουσαν ὡς κόσκινον· εὐφυολόγον ἀνάλατον καὶ βωμολόχον ξετσίπωτον. Ἀλλοίμονον, θὰ κολάσῃς τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Τί σε ὀνομάσω Γρηγόριε; προβατίνες ἐμπολοῦντα μὲ κομμένες τὲς οὐρές, γαϊδουράκια καβαλοῦντα κότες φέροντα πεσκές, σοφράδες καὶ σκαφίδες ἐμπορεύοντα, βδομάδες, μέρες, νύκτες ταξιδεύοντα· ρεκλαματζὴν ἀξιέραστον καὶ χαμπαρτζὴν προθυμότατον. Ἡσύχασε, μὴ ταράσσῃς τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Τί σε Δημητράκη καλέσωμεν; μουσικὸν τῆς καραβάνας, ψάλτην τοῦ γλυκοῦ νεροῦ, ποὺ κοιτάζεις στὸ βιβλίο καὶ τὰ λὲς στὰ κουτουρού· ἰμάμην τῶν Χοτζάδων προεξάρχοντα, χαχάμην τῶν Μποχώρηδων ἐξάρχοντα· ἀμανετζὴν ἠχηρότατον καὶ μπατακτσὴν ὀχληρότατον. Μᾶς λίγωσες ἀπ᾿ τὴ γλύκα τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Τί σε Παναγιώτη καλέσωμεν; κακολόγον τῶν παπάδων, κλειδωτὴν τοῦ παγκαριοῦ, ἀνδραγάτην τῶν ψαλτάδων, κακὴ γλῶσσα τοῦ χωριοῦ· ζητοῦντα τὰ καλὰ καὶ τὰ συμφέροντα, τὰς λέξεις ποὺ δὲν ἔχουν ρῶ προφέροντα...