Τριγυρνούσαμε, στα επιβλητικά εργοστάσια γκαζιού...

...πάνω στη φαλακρή και καρβουνιασμένη επιφάνεια της δημοσιάς ή παίρναμε το τραμ που κουνιότανε σαν ένα σιδερένιο ζελέ και κατεβαίναμε στην πλατφόρμα πού ήταν καρφωμένη μέσ' τη θάλασσα, για να σκαρφαλώσουμε, κρεμασμένοι επικίνδυνα πάνω στα πόδια του σκελετού της ή τρέχαμε μέχρι το τέρμα. Εκεί, άνεργοι ναυτικοί με τα μάτια στηλωμένα καρτερικά στή θάλασσα...

Γιάννης Σταύρου, Εργοστάσιο ΦΙΞ, Θεσσαλονίκη, λάδι σε καμβά

Ντίλαν Τόμας

Αναμνήσεις απ' τα παιδικά χρόνια

Υπήρχε ένας άλλος κόσμος, όπου μαζί με τους φίλους μου συχνά περνούσαμε τις ώρες που δεν είχαμε σχολείο, τεμπελιάζοντας κάτω στην πλαγιά και στην ακτή που βλέπει στη θάλασσα του Ντήβον, με την ελπίδα να βρούμε χρυσά ρολόγια ή τον σκελετό από κανένα πλοίο ή κάποιο μήνυμα μέσα σ' ένα μπουκάλι που θα τόχε ξεβγάλει η παλίρροια. Κι ένας άλλος κόσμος, όπου συχνά περιπλανιώμασταν, σφυρίζοντας μέσ' στα στριμωγμένα δρομάκια, τα χωρίς κανένα ενδιαφέρον, σαν τα μπαγιάτικα σάντουϊτς του σταθμού. Τριγυρνούσαμε, στα επιβλητικά εργοστάσια γκαζιού και στα σφαγεία, προσπερνούσαμε τα μαυρισμένα αρχαία μνημεία και το μουσείο που θά 'πρεπε να βρίσκεται σε κάποιο μουσείο. Ή αποτραβιόμασταν, σ' ένα μέρος πού 'μοιαζε με γήπεδο του κρίκετ, πάνω στη φαλακρή και καρβουνιασμένη επιφάνεια της δημοσιάς ή παίρναμε το τραμ που κουνιότανε σαν ένα σιδερένιο ζελέ και κατεβαίναμε στην πλατφόρμα πού ήταν καρφωμένη μέσ' τη θάλασσα, για να σκαρφαλώσουμε, κρεμασμένοι επικίνδυνα πάνω στα πόδια του σκελετού της ή τρέχαμε μέχρι το τέρμα. Εκεί, άνεργοι ναυτικοί με τα μάτια στηλωμένα καρτερικά στή θάλασσα, μέσ' στα σκουφιά και τις κουκούλες τους, ψάρευαν καθισμένοι στην άκρη της παραλίας άνοστα ψάρια, μασώντας μέσ' στο στόμα, τα τσιμπούκια τους, που είχαν προ πολλού σβήσει.


Είμαι σίγουρος, ότι ποτέ δεν ξανάγινε τέτοια πόλη σαν τη δική μας, έτσι όπως μαλλώναμε με τους αλήτες, πάνω στους αμμόλοφους ή παρακινούσαμε ο ένας τον άλλον να σκαρφαλώσει πάνω στις σκαλωσιές, απ' τα γιαπιά που σύντομα τα ονομάσαμε "Λάβουρνα", ή "Οξυές". Είμαι σίγουρος, ότι ποτέ δεν ξανάγινε τέτοια πόλη με τη μυρωδιά απ' τα ψάρια και τις τηγανιτές πατάτες, τ' απογεύματα του Σαββάτου. Με τις προβολές του σινεμά τα Σαββατόβραδα, όπου ξεφωνίζαμε και γιουχαΐζαμε για τις τρεις πέννες μας. Με τα πλήθη στους δρόμους, τις διεθνείς νύχτες, με τα φτερά στα καπέλα τους. Με το πάρκο, το ανεξερεύνητο, γεμάτο θάμνους και μυστήριο, πάρκο του κόκκινου Ινδιάνου, όπου ο καμπούρης καθόταν ολομόναχος και τα δασάκια ήταν πλημμυρισμένα στα μπλε, με τους ναύτες. Οι αναμνήσεις απ' τα παιδικά μου χρόνια δεν έχουν σχολείο σαν το δικό μας, μ' εκείνη τη χαρακτηριστική μυρωδιά απ' τις γαλότσες, με την γλυκειά και αδέξια μουσική απ' τα μαθήματα πιάνου που έφτανε απ' το πάνω πάτωμα, κάτω στη μοναχική αίθουσα, όπου μόνο αυτοί που ήταν άτακτοι κάθοταν καμιά φορά κλαίγοντας, πάνω από περιλήψεις που δεν έγιναν ή οι τιμωρημένοι για μια μικρή αταξία, όπως το τράβηγμα των μαλλιών ενός κοριτσιού, την ώρα της γεωγραφίας ή το πονηρό τσίμπημα, κάτω απ’ το σχολείο, ήταν ένα στενό μονοπάτι, όπου μόνο οι μεγαλύτεροι και οι τολμηρότεροι έριχναν χαλίκια στα παράθυρα, μάλλωναν και καυχιότανε, λέγοντας ψέμματα για τις γνωριμίες τους:

«Ο πατέρας μου πήρε έναν σωφέρ»
«Ο πατέρας μου είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στη πόλη»
«Ο πατέρας μου είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στην Ουαλλία»
«Ο πατέρας μου κρατάει στα χέρια του τον κόσμο»
Ντύλαν Τόμας (1914–1953)

(Δημοσιεύθηκε στην Οδό Πανός - τ. 4, Ιαν. 1982
μετ. Τάνιας Σαραφιανού)