Ανδρέας Κάλβος, Εις Θάνατον

ὁ ἥλιος κυκλοδίωκτος,
ὡς ἀράχνη, μ᾿ ἐδίπλωνε
καὶ μὲ᾿ φῶς καὶ μὲ᾿ θάνατον
ἀκαταπαύστως... 

Γιάννης Σταύρου, Ύδρα στο φως του απογευματινού ήλιου, λάδι σε καμβά 

Ανδρέας Καλβος 

ᾨδὴ Τρίτη. Εἰς Θάνατον

α´.

Εἰς τοῦτον τὸν ναόν,
τῶν πρώτων Χριστιανῶν
παλαιότατον κτίριον,
πῶς ἦλθον; πῶς εὑρίσκομαι
γονατισμένος; 5

β´.

Ὅλην τὴν Οἰκουμένην
σκεπάζουν σκοτεινά,
ἥσυχα, παγωμένα,
τὰ μεγάλα πτερὰ
τῆς βαθείας νύκτας. 10

γ´.

Ἐδῶ σίγα· κοιμῶνται
τῶν ἁγίων τὰ λείψανα·
Σίγα ἐδῶ, μὴ ταράξῃς
τὴν ἱερὰν ἀνάπαυσιν
τῶν τεθνημένων. 15

δ´.

Ἀκούω τοῦ λυσσῶντος
ἀνέμου τὴν ὁρμήν·
κτυπᾷ μὲ᾿ βίαν· ἀνοίγονται
τοῦ ναοῦ τὰ παράθυρα
κατασχισμένα. 20

ε´.

Ἀπὸ τὸν οὐρανόν,
ὅπου τὰ μελανόπτερα
σύννεφα ἀρμενίζουν,
τὸ ψυχρόν της ἀργύριον
ρίπτει ἡ σελήνη. 25

ς´.

Καὶ ἕνα κρύον φωτίζει
λευκόν, σιγαλὸν μάρμαρον·
σβησθὲν λιβανιστήριον,
κερία σβηστὰ καὶ κόλυβα
ἔχει τὸ μνῆμα. 30

ζ´.

Ὦ παντοδυναμώτατε!
τί εἶναι; τί παθαίνω;
ὀρθαὶ εἰς τὴν κεφαλήν μου
στέκονται ἡ τρίχες!... λείπει
ἡ ἀναπνοή μου! 35

η´.

Ἰδού, ἡ πλάκα σείεται...
ἰδοὺ ἀπὸ τὰ χαράγματα
τοῦ μνήματος ἐκβαίνει
λεπτὴ ἀναθυμίασις
κ᾿ ἐμπρός μου μένει. 40

θ´.

Ἐπυκνώθη· λαμβάνει
μορφὴν ἀνθρωπικήν.
Τί εἶσαι; εἰπέ μου; πλάσμα,
φάντασμα τοῦ νοός μου
τεταραγμένου; 45

ι´.

Ἢ ζωντανὸς εἶσ᾿ ἄνθρωπος,
καὶ κατοικεῖς τοὺς τάφους;
χαμογελάεις;.... ἂν ἄφηκας
τὸν ἅδην.... ἢ ὁ παράδεισος
εἰπέ μου ἂν σ᾿ ἔχῃ. 50

ια´.

-Mη μ᾿ ἐρωτᾶς· τὸ ἀνέκφραστον
μυστήριον τοῦ θανάτου
μὴν ἐρευνᾷς· τὰ στήθη,
τὰ στήθη ῾ποὺ σ᾿ ἐβύζασαν
ἐμπρός σου βλέπεις. 55

ιβ´.

Ὦ τέκνον μου, ὦ τέκνον μου,
ἀγαπητόν μου σπλάγχνον,
ἀνόμοιος εἶναι ἡ μοῖρα μας,
καὶ προσπαθεῖς ματαίως
῾νὰ μὲ ἀγκαλιάσῃς. 60

ιγ´.

Παῦσε τὰ δάκρυα. Ἡσύχασε
τὸ πάθος τῆς καρδιᾶς σου.
Ἂν ἡ χαρὰ ἡ ἀνέλπιστος,
ὅτι μὲ εἶδες, βρέχῃ
τοὺς ὀφθαλμούς σου. 65

ιδ´.

Μειδίασον, χαίρου φίλε μου,
μᾶλλον· ἀλλ᾿ ἂν ἡ πίκρα,
ὅτι τὸν ἥλιον ἄφηκα,
τώρα σὲ κυριεύῃ,
παρηγορήσου. 70

ιε´.

Τί κλαίεις; τὴν κατάστασιν
ἀγνοεῖς τῆς ψυχῆς μου·
καὶ εἰς τοῦτο τὸ μνῆμα
τὸ σῶμα μου ἀναπαύεται
ἀπὸ τοὺς κόπους. 75

ις´.

Ναί, κόπος ἀνυπόφερτος
εἶναι ἡ ζωή· ἡ ἐλπίδες,
οἱ φόβοι, καὶ τοῦ κόσμου
ἡ χαραὶ καὶ τὸ μέλι
σᾶς βασανίζουν. 80

ιζ´.

Ἐδῶ ἡμεῖς οἱ νεκροὶ
παντοτινὴν εἰρήνην
ἀπολαύσαμεν, ἄφοβοι,
ἄλυποι, δίχως ὄνειρα
ἔχομεν ὕπνον. 85

ιη´.

Σεῖς οἱ δειλοὶ ἀχνύζετε
ὅτάν τις ψιθυρίσῃ
τ᾿ ὄνομα τοῦ θανάτου
ἀλλ᾿ ἄφευκτος ὁ θάνατος,
ἄφευκτος εἶναι. 90

ιθ´.

Μία καὶ μόνη εἶναι
ἡ ὁδός, καὶ εἰς τὸν τάφον
φέρνει· εἰς αὐτὴν ἡ ἀνάγκη
ἀμάχητον μὲ᾿ χεῖρα
ὠθεῖ τοὺς ζώντας. 95

κ´.

Υἱέ μου πνέουσαν μ᾿ εἶδες
ὁ ἥλιος κυκλοδίωκτος,
ὡς ἀράχνη, μ᾿ ἐδίπλωνε
καὶ μὲ᾿ φῶς καὶ μὲ᾿ θάνατον
ἀκαταπαύστως. 100

κα´.

Τὸ πνεῦμα ὁποὺ μ᾿ ἐμψύχωνε
τοῦ Θεοῦ ἦτον φύσημα,
καὶ εἰς τὸν Θεὸν ἀνέβη·
γῆ τὸ κορμί μου, κ᾿ ἔπεσεν
ἐδῶ εἰς τὸν λάκκον. 105

κβ´.

Ἀλλὰ τὸ φέγγος χάνεται
τῆς σελήνης· σὲ ἀφίνω·
πάλιν θέλω σὲ εἰδεῖν
ὅτε ἡ ζωή σου λείψει,
καὶ τότε μόνον. 110

κγ´.

Μὲ᾿ τὴν εὐχήν μου ὕπαγε·
ἄλλο δὲν λέγω· θέλω
εἰς τὴν συνείδησίν σου
τὰ λοιπὰ φανερώσειν
ὕστερον... χαῖρε... 115

κδ´.

Τέκνον μου χαῖρε... -Πρόσμενε,
τὸν υἱὸν λυπημένον
μὴ παραιτήσῃς. Ἔπεσε.
Καὶ μένουν οἱ ὀφθαλμοί μου
εἰς βαθὺ σκότος. 120

κε´.

Ὦ φωνή, ὦ μητέρα,
ὦ τῶν πρώτων μου χρόνων
σταθερὰ παρηγόρησις·
ὄμματ᾿ ὁποὺ μ᾿ ἐβρέχατε
μὲ᾿ γλυκὰ δάκρυα! 125

κς´.

Καὶ σὺ στόμα ὁποὺ ἐφίλησα
τόσαις φοραίς, μὲ᾿ τόσην
θερμοτάτην ἀγάπην,
πόση ἄπειρος ἄβυσσος
μᾶς ξεχωρίζει! 130

κζ´.

Αἴ, καὶ ἄπειρος ἂς εἶναι
κ᾿ ἔτι φοβερωτέρα·
ἐκεῖ μέσα ἀτάρακτος
θέλω ἐγὼ συντριφθεῖν
γυρεύοντάς σας. 135

κη´.

Τώρα, τώρα τὰ χείλη μου
δύνανται ῾νὰ φιλήσουν
τοῦ θανάτου τὰ γόνατα·
῾νὰ στέψω τὸ κρανίον του
δύναμαι τώρα. 140

κθ´.

Ποῦ εἶναι τὰ ρόδα; φέρετε
στεφάνους ἀμαράντους·
τὴν λύραν δότε· ὑμνήσατε·
ὁ φοβερὸς ἐχθρὸς
ἔγινε φίλος. 145

λ´.

Κεῖνος ὁποὺ τὸ μέτωπον
τρυφερῶν γυναικῶν
ἀγκάλιασε, πῶς δύναται
εἰς ἀνδρικὴν καρδίαν
῾νὰ ρίψῃ φόβον; 150

λα´.

Ποῖος ἄνθρωπος εἰς κίνδυνον
εἶναι; τώρα ὁποὺ βλέπω
τὸν θάνατον μὲ᾿ θάρρος,
ἐγὼ κρατῶ τὴν ἄγκυραν
τῆς σωτηρίας. 155

λβ´.

Ἐγὼ τώρα ἐξαπλώνω
ἰσχυρᾶν δεξιὰν
καὶ τὴν ἄτιμον σφίγγω
πλεξίδα τῶν τυράννων
δολιοφρόνων. 160

λγ´.

Ἐγὼ τὰ σκῆπτρα στάζοντα
αἵματος καὶ δακρύων
καταπατῶ· καὶ καίω
τῆς δεισιδαιμονίας
τὸ βαρὺ βάκτρον. 165

λδ´.

Ἐπάνω εἰς τὸν βωμὸν
τῆς ἀληθείας, τὰ σφάγια
τώρα ἐγὼ ρίπτω· μ᾿ ἄφθονα
τὸν λίβανον σωρεύω,
μ᾿ ἄφθονα χέρια. 170

λε´.

Ὡς ἀπ᾿ ἕνα βουνὸν
ὁ ἀετὸς εἰς ἄλλο
πετάει, καἰγὼ τὰ δύσκολα
κρημνὰ τῆς ἀρετῆς
οὕτω ἐπιβαίνω. 175