του ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΣΛΑΒΗ
(Eφημερίδα του "Κ.Σ.Μ."/τεύχος 172/Ιούνιος 2014)
Πόσοι και πόσοι, όταν τους δοθεί η ευκαιρία, δεν αποφαίνονται ότι «αμαρτίαι γονέων, παιδεύουσι τέκνα»; Στην πράξη, βέβαια, αυτό δεν επαληθεύεται πάντοτε. Πλην, ίσως, στην περίπτωση της πολιτικής, όπου οι αμαρτίες ενός πολιτικού παιδεύουν, με ελάχιστες εξαιρέσεις, τους («έως τρίτης και τετάρτης γενεάς» κατά τας γραφάς) επιγόνους του που τον διαδέχονται στις αρμοδιότητές του. Και τούτο ανεξάρτητα από το εάν οι «αμαρτίες» οφείλονται σε πολιτική οκνηρία, σε κομματική πονηρία, σε ψηφοθηρική λαθροχειρία ή σε ιδεοληπτική αβελτηρία.
Στην τελευταία υποπίπτουν κατά συρροήν διάφοροι αιθεροβάμονες και “χαζοβιόληδες” οραματιστές, που επιβάλλουν τις επιλογές τους, χωρίς να εξηγήσουν πλήρως στους πολίτες τις επιπτώσεις τους. Οι τελευταίοι, είτε από αδυναμία είτε από υστεροβουλία, προσκολλώνται στην ειδυλλιακή εικόνα που τους πλασάρουν και τα βάζουν με τους διαδόχους του οραματιστή που δεν καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις παρενέργειες, για τις οποίες δεν είναι υπεύθυνοι. Αυτοί δε, συχνά διστάζουν να ανατρέψουν μια επιλογή που κληρονόμησαν, ακόμα και αν δεν είναι αργά. Καραδοκεί το πολιτικό κόστος της απογοήτευσης μιας μωρόπιστης κοινής γνώμης ή κάποιων κακόπιστων δυναμικών ομάδων.
Μια τέτοια διαδικασία θα πληρώσουν οι κάτοικοι της πρωτεύουσας (πρωτίστως) και της χώρας (δευτερευόντως) εξαιτίας της φαεινής ιδέας μιας ακολουθίας οραματιστών που ήθελαν και θέλουν τον κεντρικότερο δρόμο της Αθήνας πεζόδρομο. Πρώτος τους πλάνεψε ένας (μακαρίτης πια) πολυπράγμονας πολιτικός που αράδιαζε κατά καιρούς διάφορες παρόμοιες φουτουριστικές ανοησίες. Από αυτόν η σκυτάλη έφτασε στα χέρια ενός θηλυκού γένους διάττοντα αστέρα της πολιτικής. Αυτή την ενέταξε, ως “βαρύ πυροβολικό” του, σε ένα (χωρίς ραχοκοκαλιά και δήθεν μεγαλόπνοο) συνονθύλευμα παρεμβάσεων στον αττικό χώρο. Πριν, όμως, προλάβει να αλλάξει τα φώτα του τελευταίου, απήλθε, τιμής ένεκεν, για την Πόλη του Φωτός.
Ωστόσο, αυτή η εξέλιξη δεν ανέστειλε τις πορεία της δρομολόγησης του οραματισμού, που καθιερώθηκε ως «Rethink Athens», καθώς ένα ίδρυμα ανέλαβε την χρηματοδότηση, πιθανότατα από την αντιζηλία του προς άλλο ίδρυμα που προωθούσε ένα πολύ πιο φιλόδοξο και ουσιαστικό έργο ανάπλασης στο Λεκανοπέδιο. Έτσι, διενεργήθηκε αρχιτεκτονικός διαγωνισμός και επιλέχθηκε για εφαρμογή μία μελέτη. “Μελέτη” τρόπος του λέγειν, γιατί έχει περιοριστεί στην φιλοτεχνία των ωραίων εικόνων που θα προκύψουν από το έργο και έχει αδιαφορήσει για τις επιπτώσεις του στις γύρω περιοχές (και ακόμα παραπέρα), παραγνωρίζοντας το ότι, αν δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, μια “όαση” στη μια πλευρά συνεπάγεται μια “κόλαση” στην άλλη! Στη συγκεκριμένη δε περίπτωση όχι μόνον δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, αλλ’, αντί να προβλεφθούν κάποια μέτρα που θα άμβλυναν τις παρενέργειες, το έργο εμπλουτίστηκε με πάρεργα που θα τις κάνουν ανυπόφορες!
Η ψευδεπίγραφη μελέτη είναι ελλιπής. Και τούτο κυρίως επειδή δεν περιέχει μελέτη κυκλοφοριακών επιπτώσεων. Με την πεζοδρόμηση καταργείται ο ένας από τους τρεις οδικούς άξονες της πόλης που εξυπηρετούν τις δύο κατευθύνσεις κυκλοφορίας οχημάτων στο κέντρο της και ενώνουν – καθώς δεν υπάρχουν περιφερειακές διαδρομές με κατάλληλη κυκλοφοριακή δυναμικότητα – τις δυτικές, τις ανατολικές, τις βόρειες και τις νότιες περιοχές της πόλης μεταξύ τους. Μάλιστα, ο άξονας που αφαιρείται από την κυκλοφορία, δηλαδή η Πανεπιστημίου, είναι αυτός που διαθέτει τις μισές από το σύνολο των λωρίδων κυκλοφορίας των τριών αξόνων! Ένας δεύτερος άξονας, η Ακαδημίας, αντιδρομείται, κάποια τμήματα στενών κεντρικών δρόμων πεζοδρομούνται και αυτά, ενώ δυο τρεις άλλοι κάπως φαρδύτεροι γειτονικοί μονόδρομοι, όπως η Μάρνη, των οποίων ο κυκλοφοριακός φόρτος θα αυξηθεί, περιορίζονται στο μισό πλάτος για να εξυπηρετηθεί η αντίθετη κίνηση. Σε μια άλη δε καίρια οδική αρτηρία, την Πατησίων, σε ένα μεν τμήμα της περιορίζεται το ωφέλιμο για τη κίνηση πλάτος, σε ένα δε άλλο απαγορεύεται η κυκλοφορία. Και τούτο για να περάσει τι λιγότερο αποδοτικό μέσο συγκοινωνίας για μια πόλη σαν την Αθήνα: το τραμ! Και όλα αυτά χωρίς καμία μελέτη για το τι θα συμβεί στις περιοχές που θα δεχθούν την κυκλοφορία που θα εκδιωχθεί από τους δρόμους που θα πεζοδρομηθούν ή θα μειωθεί το πλάτος τους! Χωρίς καμία πρόβλεψη για το πώς θα εξυπηρετηθεί η οδική επικοινωνία μεταξύ των αντιδιαμετρικών περιφερειακών συνοικιών της πόλης! Η δήθεν κυκλοφοριακή μελέτη περιορίζεται στα βελάκια που υποδεικνύουν τις νέες ή τις εναλλακτικές διαδρομές. Χωρίς να εξετάζεται αν αυτές αντέχουν τον κυκλοφοριακό φόρτο που τους επιφυλάσσεται. Χωρίς να ελέγχεται αν μπορούν να ελιχθούν σ’αυτές τα οχήματα που στέλνουν εκεί. Αν δεν ήταν για κλάματα η κατάσταση, θα είναι για γέλια να βλέπει κανείς τρόλλεϋ και λεωφορεία να προσπαθούν να στρίψουν σε ώρες αιχμής από την Βασ. Σοφίας στην Ακαδημίας!
Και όλα αυτά σε μία εποχή οικονομικής δυσπραγίας και επενδυτικής ένδειας της χώρας. Και τόσο η κυβέρνηση όσο και η δημοτική αρχή σωπαίνουν, χωρίς να είναι βέβαιο ότι σύσσωμες συντάσσονται ασμένως με το έργο. Βέβαια, δεν είναι εύκολο και χωρίς πολιτικό κόστος να αντιταχθούν μετωπικά σ’αυτό το ανοσιούργημα. Πώς να αρνηθούν την χρηματοδότηση από ένα ιδιωτικό κοινωφελές ίδρυμα όταν ζητιανεύουν την συνδρομή ιδιωτών για κάθε τι; Πώς να αποκηρύξουν το πνευματικό τέκνο ενός “αείμνηστου” οραματιστή; Πώς να διαφωτίσουν μια κοινή γνώμη που έχει πέσει θύμα μιας πολυετούς πλύσης εγκεφάλου; Πώς να αποφύγουν να ανοίξουν νέο μέτωπο με τις δυναμικές ομάδες που επενδύουν στην ταλαιπωρία και την απόγνωση του πολίτη;
Ευτυχώς, τουλάχιστον για την τιμή των όπλων της κοινότητας των τεχνικών αυτής της χώρας, υπήρξαν μερικές θαρραλέες φωνές που δεν έπαψαν να αναδεικνύουν τα (κατ’ευφημισμόν απλά) αδύνατα σημεία του έργου και να προσπαθούν να συνετίσουν τους άβουλους αρμόδιους· «φωνές βοόντων εν τη ερήμω» τόσο καιρό, αποφάσισαν να προχωρήσουν την ύστατη στιγμή σε πιο δραστικές ενέργειες.
Είθε να μην αποδειχθούν μάταιες! Και να πνίξουν εν τη γενέσει των άλλες ανάλογες παρεμβάσεις που οραματίζονται αυτοί που περιέβαλαν με επιστημονικό κύρος το έργο. Γιατί αυτοί οι, μιας και της αυτής κοπής, καθηγητάδες πήραν θάρρος από την απουσία επίσημων αντιδράσεων και άρχισαν να απεργάζονται νέες ταλαιπωρίες για τους πολίτες. Ανάμεσα σε αυτές την μετατροπή της Συγγρού από αυτοκινητόδρομο σε αστική λεωφόρο (ευφημισμός το στενέματός της) και τη διάνθισή της με τον απαραίτητο προσφιλή τους μαϊντανό: τον σύγχρονο αραμπά, δηλαδή το τραμ! Και αυτό τη στιγμή που συντελείται πραγματική κοσμογονία στην απόληξή της, στο Φαληρικό Δέλτα, και στο παραλιακό μέτωπο, η οποία θα αυξήσει αναπόδραστα την κυκλοφορία προς και από αυτούς τους προορισμούς!
Και αποφεύγουν, ίσως και σκόπιμα, να επιστήσουν την προσοχή της κυβέρνησης ότι θα ήταν προτιμότερη η εξυπηρέτηση της περιοχής με διακλάδωση της Γραμμής 2 του σύγχρονου μετρό, παρά της Γραμμής 1 του κατά κάποιο τρόπο παρωχημένου και πιο αργού ηλεκτρικού. Μην ζητάτε, όμως, τόση εγρήγορση από αυτούς των οποίων οι ανησυχίες περιορίζονται στο να ενυπνιάζονται την “νεφελοκοκκυγία” τους κατά τη διάρκεια του ημερήσιου νήδυμού τους.
Υστερόγραφο:
Το έργο θα μπορούσε υπό ορισμένες συνθήκες να είναι αποδοτικό ή, έστω, πιο ανώδυνο.
- Αν δεν ήταν πρωθύστερο. Αν, δηλαδή, είχαν προηγηθεί άλλες παρεμβάσεις που θα άμβλυναν τις παρενέργειές του. Όπως αν η Αθήνα είχε αποκτήσει ένα επαρκές δίκτυο μετρό που θα περιόριζε δραστικά τις υπόλοιπες επίγειες μετακινήσεις. Όπως αν είχαν υλοποιηθεί διάφορες προτάσεις αποσυμφόρησης του κέντρου με εναλλακτικές διαδρομές ή με μεγαλεπήβολα έργα, σαν την σήραγγα κάτω από τον Λυκαβηττό.
- Αν δεν ήταν προϊόν ιδεοληψιών. Όπως των εμμονών των εμπνευστών του, με κύρια την ολέθρια επέκταση της γραμμής του τραμ.
- Αν δεν ήταν μονόπλευρο. Όπως αν προέβλεπε μερικές απλές και ουσιαστικές επικουρικές παρεμβάσεις, όπως την δημιουργία ενός δακτυλίου συνεχούς και ταχείας κυκλοφορίας Ακαδημίας – Πατησίων/Αιόλου – Σταδίου – Βασ. Γεωργίου – Βασ. Σοφίας πέριξ της Πανεπιστημίου, με την προϋπόθεση της δραστικής διαπλάτυνσης της Ακαδημίας και της Σταδίου και την εγκατάλειψη της φαιδράς ιδέας του κλεισίματος της Πατησίων για χάρη της επέκτασης του τραμ.
Όσο δε για το ίδρυμα, αν, όντως, ήθελε να προσφέρει κάτι σήμερα στην πόλη, ας χρηματοδοτούσε κάποιο άλλο έργο, όχι τόσο φανταχτερό, αλλά πολύ πιο ουσιαστικό. Όπως, λόγου χάριν, την περίφημη Γραμμή 4 (ή γραμμή “U”) του μετρό που αραχνιάζει χρόνια τώρα σε κάποια συρτάρια αρμοδίων, ενώ θα εξυπηρετούσε άμεσα κα αποτελεσματικά καθημερινά δεκάδες χιλιάδες κατοίκων και επισκεπτών της πόλης.
Μήπως έφτασε ο καιρό to rethink «Rethink Athens»;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου