Michel Eyquem de Montaigne (1533-1592)
Αποφθέγματα
Το να στηρίζεις την ανταμοιβή των ενάρετων πράξεων στην επιδοκιμασία των άλλων, είναι σαν να διαλέγεις θεμέλιο υπερβολικά αβέβαιο και ασταθές. Ιδιαιτέρως σε έναν αιώνα διεφθαρμένο και αμαθή σαν αυτόν εδώ, η εκτίμηση του πλήθους είναι ύβρις : ποιον θα εμπιστευόσαστε να αναγνωρίσει τι είναι άξιο επαίνου; Ο Θεός να με φυλάει να μην είμαι έντιμος άνθρωπος σύμφωνα με την περιγραφή που βλέπω να κάνει καθημερινά ο καθένας προς τιμή του εαυτού του. Όσα ήταν ελαττώματα άλλοτε, είναι σήμερα ηθική.
Γενικά μπορώ να πω πως από όλες τις γνώμες που έχουν ειπωθεί για τον άνθρωπο, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, αυτές που ανενδοίαστα ασπάζομαι και πάραυτα υιοθετώ είναι εκείνες που μας καταφρονούν, μας ευτελίζουν και μας μειώνουν.
Η ισχυρογνωμοσύνη και η θερμοκεφαλιά είναι τα πιο σίγουρα κριτήρια της βλακείας.
Ο άνθρωπος είναι ένας καταπληκτικός τρελός. Ενώ δεν μπορεί ούτε ένα σκουλήκι να φτιάσει, φτιάνει δεκάδες θεούς.
Οι αρχές της συνειδήσεως, που οι άνθρωποι υποστηρίζουν πως πηγάζουν από τη φύση, προέρχονται από τα έθιμα.
Οι πιο γενναίοι, συχνά, είναι οι πιο άτυχοι.
Έχω δικούς μου νόμους και το δικαστήριό μου για να κρίνω τον εαυτό μου, και απευθύνομαι σε αυτό αντί οπουδήποτε άλλου. Περιορίζω, σύμφωνα με τις υποδείξεις των άλλων, τις πράξεις μου, αλλά τις εκτείνω ως εκεί που μου αρέσει. Κανείς εκτός από εσάς δεν ξέρει αν είσαστε δειλός και άσπλαχνος, ή πιστός και ευλαβής. Οι άλλοι δεν σας βλέπουν καθόλου. Σας μαντεύουν με αβέβαιες εικασίες. Δεν βλέπουν τόσο τη φύση σας όσο την επιτήδευση σας. Οπότε μη δίνετε σημασία στην ετυμηγορία τους, αρκεστείτε στην δική σας. Πρέπει να χρησιμοποιείς τη δική σου κρίση για τον εαυτό σου. Σε ό,τι αφορά την αρετή και τις κακίες μας, η ίδια η συνείδηση έχει μεγάλο βάρος. Όταν αυτή καταρρεύσει, όλα χάνονται.
Θα άξιζε περισσότερο να μην είχαμε κανέναν απολύτως νόμο, παρά να τους έχουμε σε τέτοια αφθονία που τους έχουμε σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου