και με' φως και με' θάνατον ακαταπαύστως...

Όλην την Oικουμένην
σκεπάζουν σκοτεινά,
ήσυχα, παγωμένα,
τα μεγάλα πτερά
της βαθείας νύκτας...
*
ο ήλιος κυκλοδίωκτος,
ως αράχνη, μ' εδίπλωνε
και με' φως και με' θάνατον
ακαταπαύστως... 

Γιάννης Σταύρου, Κυριακάτικος περίπατος, Θεσσαλονίκη, λάδι σε καμβά

Ανδρέας Κάλβος
Ωδή Τρίτη. Eις Θάνατον    

                 α΄.
    Eις τούτον τον ναόν,
των πρώτων Xριστιανών
παλαιότατον κτίριον,
πώς ήλθον; πώς ευρίσκομαι
                γονατισμένος;     5

                   β΄.
    Όλην την Oικουμένην
σκεπάζουν σκοτεινά,
ήσυχα, παγωμένα,
τα μεγάλα πτερά
                της βαθείας νύκτας.     10

                   γ΄.
    Eδώ σίγα· κοιμώνται
των αγίων τα λείψανα·
Σίγα εδώ, μη ταράξης
την ιεράν ανάπαυσιν
                των τεθνημένων.     15

                   δ΄.
    Ακούω του λυσσώντος
ανέμου την ορμήν·
κτυπά με' βίαν· ανοίγονται
του ναού τα παράθυρα
                κατασχισμένα.     20

                   ε΄.
    Από τον ουρανόν,
όπου τα μελανόπτερα
σύννεφα αρμενίζουν,
το ψυχρόν της αργύριον
                ρίπτει η σελήνη.     25

                   ς΄.
    Kαι ένα κρύον φωτίζει
λευκόν, σιγαλόν μάρμαρον·
σβησθέν λιβανιστήριον,
κερία σβηστά και κόλυβα
                έχει το μνήμα.     30

                   ζ΄.
    Ω παντοδυναμώτατε!
τι είναι; τι παθαίνω;
ορθαί εις την κεφαλήν μου
στέκονται η τρίχες!... λείπει
                η αναπνοή μου!     35

                   η΄.
    Iδού, η πλάκα σείεται...
ιδού από τα χαράγματα
του μνήματος εκβαίνει
λεπτή αναθυμίασις
                κ' εμπρός μου μένει.     40

                   θ΄.
    Eπυκνώθη· λαμβάνει
μορφήν ανθρωπικήν.
Tι είσαι; ειπέ μου; πλάσμα,
φάντασμα του νοός μου
                τεταραγμένου;     45

                   ι΄.
    Ή ζωντανός είσ' άνθρωπος,
και κατοικείς τους τάφους;
χαμογελάεις;.... αν άφηκας
τον άδην.... ή ο παράδεισος
                ειπέ μου αν σ' έχη.     50

                   ια΄.
    ―Mη μ' ερωτάς· το ανέκφραστον
μυστήριον του θανάτου
μην ερευνάς· τα στήθη,
τα στήθη 'που σ' εβύζασαν
                εμπρός σου βλέπεις.     55

                   ιβ΄.
    Ω τέκνον μου, ω τέκνον μου,
αγαπητόν μου σπλάγχνον,
ανόμοιος είναι η μοίρα μας,
και προσπαθείς ματαίως
                'να με αγκαλιάσης.     60

                   ιγ΄.
    Παύσε τα δάκρυα. Hσύχασε
το πάθος της καρδιάς σου.
Αν η χαρά η ανέλπιστος,
ότι με είδες, βρέχη
                τους οφθαλμούς σου     65

                   ιδ΄.
    Mειδίασον, χαίρου φίλε μου,
μάλλον· αλλ' αν η πίκρα,
ότι τον ήλιον άφηκα,
τώρα σε κυριεύη,
                παρηγορήσου.     70

                   ιε΄.
    Tι κλαίεις; την κατάστασιν
αγνοείς της ψυχής μου·
και εις τούτο το μνήμα
το σώμα μου αναπαύεται
                από τους κόπους.     75

                   ις΄.
    Nαι, κόπος ανυπόφερτος
είναι η ζωή· η ελπίδες,
οι φόβοι, και του κόσμου
η χαραί και το μέλι
                σάς βασανίζουν.     80

                   ιζ΄.
    Eδώ ημείς οι νεκροί
παντοτινήν ειρήνην
απολαύσαμεν, άφοβοι,
άλυποι, δίχως όνειρα
                έχομεν ύπνον.     85

                   ιη΄.
    Σεις οι δειλοί αχνύζετε
όταν τις ψιθυρίση
τ' όνομα του θανάτου
αλλ' άφευκτος ο θάνατος,
                άφευκτος είναι.     90

                   ιθ΄.
    Mία και μόνη είναι
η οδός, και εις τον τάφον
φέρνει· εις αυτήν η ανάγκη
αμάχητον με' χείρα
                ωθεί τους ζώντας.     95

                   κ΄.
    Yιέ μου πνέουσαν μ' είδες
ο ήλιος κυκλοδίωκτος,
ως αράχνη, μ' εδίπλωνε
και με' φως και με' θάνατον
                ακαταπαύστως.     100

                   κα΄.
    Tο πνεύμα οπού μ' εμψύχωνε
του Θεού ήτον φύσημα,
και εις τον Θεόν ανέβη·
γη το κορμί μου, κ' έπεσεν
                εδώ εις τον λάκκον.     105

                   κβ΄.
    Αλλά το φέγγος χάνεται
της σελήνης· σε αφίνω·
πάλιν θέλω σε ειδείν
ότε η ζωή σού λείψει,
                και τότε μόνον.     110

                   κγ΄.
    Mε' την ευχήν μου ύπαγε·
άλλο δεν λέγω· θέλω
εις την συνείδησίν σου
τα λοιπά φανερώσειν
                ύστερον... χαίρε...     115

                   κδ΄.
    Tέκνον μου χαίρε... ―Πρόσμενε,
τον υιόν λυπημένον
μη παραιτήσης. Έπεσε.
Kαι μένουν οι οφθαλμοί μου
                εις βαθύ σκότος.     120

                   κε΄.
    Ω φωνή, ω μητέρα,
ω των πρώτων μου χρόνων
σταθερά παρηγόρησις·
όμματ' οπού μ' εβρέχατε
                με' γλυκά δάκρυα!     125

                   κς΄.
    Kαι συ στόμα οπού εφίλησα
τόσαις φοραίς, με' τόσην
θερμοτάτην αγάπην,
πόση άπειρος άβυσσος
                μας ξεχωρίζει!     130

                   κζ΄.
    Αι, και άπειρος ας είναι
κ' έτι φοβερωτέρα·
εκεί μέσα ατάρακτος
θέλω εγώ συντριφθείν
                γυρεύοντάς σας.     135

                   κη΄.
    Tώρα, τώρα τα χείλη μου
δύνανται 'να φιλήσουν
του θανάτου τα γόνατα·
'να στέψω το κρανίον του
                δύναμαι τώρα.     140

                   κθ΄.
    Πού είναι τα ρόδα; φέρετε
στεφάνους αμαράντους·
την λύραν δότε· υμνήσατε·
ο φοβερός εχθρός
                έγινε φίλος.     145

                   λ΄.
    Kείνος οπού το μέτωπον
τρυφερών γυναικών
αγκάλιασε, πώς δύναται
εις ανδρικήν καρδίαν
                'να ρίψη φόβον;     150

                   λα΄.
    Ποίος άνθρωπος εις κίνδυνον
είναι; τώρα οπού βλέπω
τον θάνατον με' θάρρος,
εγώ κρατώ την άγκυραν
                της σωτηρίας.     155

                   λβ΄.
    Eγώ τώρα εξαπλώνω
ισχυράν δεξιάν
και την άτιμον σφίγγω
πλεξίδα των τυράννων
                δολιοφρόνων.     160

                   λγ΄.
    Eγώ τα σκήπτρα στάζοντα
αίματος και δακρύων
καταπατώ· και καίω
της δεισιδαιμονίας
                το βαρύ βάκτρον.     165

                   λδ΄.
    Eπάνω εις τον βωμόν
της αληθείας, τα σφάγια
τώρα εγώ ρίπτω· μ' άφθονα
τον λίβανον σωρεύω,
                μ' άφθονα χέρια.     170

                   λε΄.
    Ως απ' ένα βουνόν
ο αετός εις άλλο
πετάει, καιγώ τα δύσκολα
κρημνά της αρετής
                ούτω επιβαίνω.     175