Θα φύγουμε εμείς, θα μείνη η σιωπή...

Απλώνουμε το χέρι ν’ αποχαιρετήσουμε το φως,
Την στέγη, τον καπνό, τον ήλιο που φεύγει...

Γιάννης Σταύρου, Αποθήκες στο λιμάνι, λάδι σε καμβά

Θέμελης Γιώργος
Δενδρόκηπος
(απόσπασμα)

Είναι μια ιστορία που γυρεύει το τέλος
Την έχουν γράψει τα δάχτυλα μας, ίσως μας σώσουν
Τα δάχτυλα μας, όπως τα πλήκτρα που χτυπούν.

Κάποιοι σαν να μιλούν με τα δικά μας λόγια
Μπορείς ν’ ακούσεις τον ψίθυρο που μιλούσαμε, μπορείς
Να κοιμηθείς ανάμεσα στα ζεστά σώματα που κοιμούνται.

Αναπνέουν στον ύπνο, χαμογελούν.
Ξυπνούν, ανοίγουν το παράθυρο και σκύβουν στο φως,
Μιλούν και βλέπονται πρόσωπο με πρόσωπο.

Καθίζουν μες σ’ ένα κάθισμα και θυμούνται, ίσως μας σώση
Το κάθισμα, το ποτήρι που πίναμε, είναι η θύμηση μας, ίσως
Μας σώσει η θύμηση μας, δεν έχει κλείσει
Τον κύκλο της, το φωτεινό ταξίδι της, ίσως μας σώση.

Γυρίζει δρόμους παλιούς κι ακούει τις πέτρες,
Αγγίζει τα πράγματα που αγγίξαμε.
Φοβούνται μονάχοι και κάνουν θόρυβο,
Γυρεύουν ο ένας τον άλλο: που είσαι... που είσαι...
Τα σπίτια είναι γεμάτα καθρέφτισμα και φως.
(Μπορεί να ‘ναι οι αναπνοές μας που αναπνέουν,
Μπορεί να ‘μαστε εμείς και ποιος να μας το πει).

Θα θυμηθούν τα χέρια και θα ξεχωρίσουν.
Κάθε ψυχή θα σύρη το σώμα της.
Θα ‘μαστε οι πρωτότοκοι κ’ οι χαϊδεμένοι.
(Φοβούνται μονάχες οι ψυχές, κρυώνουν).

Σφαλίστε πόρτες φυλάγοντας τα μυστικά.
Θα φύγουμε εμείς, θα μείνη η σιωπή.
Σφαλήστε παράθυρα καρτερεμένα,
Θα μείνει ο ακίνητος άνεμος.

Να λουστούμε, να πλύνουμε τα χέρια μας,
Να ‘μαστε ωραίοι και καθαροί.
Αντίο, κατώφλι, του ποδιού έρωτ’ αμίλητε.
Σ’ όλα τα χέρια οι γνώριμες χειρονομίες.
Σ’ όλα τα πρόσωπα η αδιάκοπη ομορφιά.

Κανείς ας μην ανοίξει το στόμα να μας πει
Λόγια πικρά, τραγούδια λυπημένα.
Το χιλιοειπωμένο μάθημα της αγάπης.

Απλώνουμε το χέρι ν’ αποχαιρετήσουμε το φως,
Την στέγη, τον καπνό, τον ήλιο που φεύγει.
Σιγά, σιγά περνούμε προς την έξοδο.

Aφθαρτο μες στην τέφρα αυτή που καίω...

Μια λέξη, όπως η σφαίρα στο στίγμα του λαιμού
Ούτε μι' ανθρώπινη φωνή γιατί δεν είχε
Ακόμα γεννηθεί καμιά φωνή
Δεν είχε γεννηθεί τ' άγριο ποτάμι
Που ρέει στις άκρες των δαχτύλων και σωπαίνει...

Γιάννης Σταύρου, Νυχτερινό, λάδι

Μανώλης Αναγνωστάκης
Ηρθες όταν εγώ...

Ηρθες όταν εγώ δε σε περίμενα. Σαν κάθε νύχτα
Καίοντας την ανάμνηση πικρών θανάτων
Ανημποριά των γηρατιών, τρόμος της γέννησης,
Σε τρώγλες σκοτεινές, στην αγκύλη της ηδονής
Πέρα απ' τους άδειους κάμπους των αποσπασμάτων
Hρθες όταν εγώ δε σε περίμενα. Α, πώς θα ζούσες
Εσύ κι εγώ μια τέτοιαν εποχή
Σάπιο φορτίο στ' αμπάρι ενός
Μεθυσμένου καραβιού που πέθαναν όλοι
Βουλιάζοντας με χίλιες τρύπες στα κορμιά μας
Μάτια θολά που χλεύασαν το φως
Στόματα αδέσποτα στη φλούδα της ζωής
Καίοντας την ανάμνηση - Νεκροί
Σε μια εποχή ανέκκλητου θανάτου
Hρθες όταν εγώ δε σε περίμενα. Κι ούτε ένα νεύμα
Μια λέξη, όπως η σφαίρα στο στίγμα του λαιμού
Ούτε μι' ανθρώπινη φωνή γιατί δεν είχε
Ακόμα γεννηθεί καμιά φωνή
Δεν είχε γεννηθεί τ' άγριο ποτάμι
Που ρέει στις άκρες των δαχτύλων και σωπαίνει.
Ανάμνηση ζωής - πότε ν' αρχίζεις
Αδίστακτος και πράος να βγάζω λόγους
Να εκφωνώ στα κενοτάφια τους θρήνους
Φθαρμένους στων φθόγγων την πολυκαιρία
Και να κλειδώνεις τις μικρές μικρές χαρές
Oχι πατώντας στους νεκρούς σου πάνω στίχους
Γιατί αν είναι κόκαλα, έρωτες ή χαμόσπιτα
Με την κουβέρτα στην ξώπορτα χωρίζοντας τον κόσμο
Στα δύο, κρύβοντας το σπασμό και την απόγνωση
Κι έξω να ψάλλουν οι περαστικοί στο πείσμα των πιστών
Στο πείσμα του άρρωστου παιδιού και του χειμώνα
Α, πώς θα ζούσες μια εποχή. Κι αυτός αδίσταχτος,
Ο χρόνος, θρυμματίζοντας τη σκέψη
Τα στέρεα σχέδια και τις βίαιες αποφάσεις
Τα αιωρούμενα γιατί, τα υγρά χαμόγελα
Hρθες όταν εγώ δε σε περίμενα. Μη με γελάσεις
Αυτά δεν είναι τα κατώφλια που έχω σκύψει
Αυτές οι κρύπτες που ριγούν τα τρωκτικά
Δεν έχουν τίποτα από τ' άρωμα της λάσπης
Ούτε απ' το χάδι των νεκρών στα όνειρά μας
Γιατί έχει μείνει κάτι -αν έχει μείνει-
Πέρα από θάνατο, φθορά, λόγια και πράξη.
Aφθαρτο μες στην τέφρα αυτή που καίω
Σαν κάθε νύχτα την ανάμνηση θανάτων
Πικρών και ανεξήγητων θανάτων
Γράφοντας ποιήματα χωρίς ήχους και λέξεις.

Ήταν το βράδυ ένα μετάξι...

Κάποτε ανάβαν παραθύρια
κάποτε γέρναν τα γιοφύρια
και τα μουντά κι άναρθρα κτίρια
μας έδειχναν πως οι καρδιές χαλνούν ότι ποθούν

Γιάννης Σταύρου, Μετά τη βροχή, λάδι 

Γιώργος Σεφέρης
Σάββατο, 31 Οκτώβρη

Ήτανε βράδυ στο ποτάμι
κι η νύχτα με μαβιά παλάμη
ξέπλεκε κάθε της πλοκάμι
μες στο νερό που πόντιζε τη βαριά μας καρδιά

Ήταν το βράδυ ένα μετάξι
και στην ψυχή είχε βάλει τάξη
η σκέψη που όλα τα 'σωσε προτού να γεννηθούν

Κάποτε ανάβαν παραθύρια
κάποτε γέρναν τα γιοφύρια
και τα μουντά κι άναρθρα κτίρια
μας έδειχναν πως οι καρδιές χαλνούν ότι ποθούν

Μείναμε μόνοι δίχως γνώμη
ίσως μας πείραξε το ρόμι
που η νύχτα μητριά μας ποτίζει πυκνό
και μες στους δρόμους τα φανάρια
χορεύανε τρελά, σαν ζάρια

Πότε γοργά και πότε ανάρια
που κάποιο χέρι πέταγε λευκά απ' τον ουρανό

με φτερὰ ζούσαν, και τα χάνουν...

Λυπήσου αυτούς που έχουν χαθεί,

μες στην θλιμμένη ύπαρξή μας,

κι έγιναν αίνιγμα βαθύ,

μια και δεν είναι μεταξύ μας...

 

Γιάννης Σταύρου, Καφές και βιβλία, λάδι σε καμβά (λεπτομέρεια)

Ναπολέων Λαπαθιώτης

Λυπήσου...

 

Λυπήσου ἐκείνους ποὺ πονοῦν,

βουβὰ κι ἀνώφελα, γιὰ κάτι,

καὶ παίρνουν, γιὰ νὰ λησμονοῦν,

τῆς ζωῆς κάποιο ἄθλιο μονοπάτι...

Λυπήσου αὐτοὺς ποὺ ἔχουν χαθεῖ,

μὲς στὴν θλιμμένη ὕπαρξή μας,

κι ἔγιναν αἴνιγμα βαθύ,

μιὰ καὶ δὲν εἶναι μεταξύ μας...

Κι αὐτόν, κι αὐτὸν ποὺ ἀναπολεῖ

τὰ περασμένα του λυπήσου:

μὰ ὅμως, ἀκόμα πιὸ πολύ,

τὶς ὦρες τῆς βαθειᾶς σιωπῆς σου,

λυπήσου αὐτούς, πού, μιὰ φορά,

μὲ φτερὰ ζοῦσαν, καὶ τὰ χάνουν,

καὶ δὲν τοὺς μένει ἄλλη χαρά,

παρὰ ἡ χαρὰ πὼς θὰ πεθάνουν.

εμείς τα πλάσματα της Στιγμής...

Από τότες οι τρεις αυτοί συναγωνίζονται ποιος θα καταλύσει πρώτος τον ωραίο Κόσμο- που για μια στιγμή τον έχουμε κι ύστερα τον χάνουμε όλα εμείς τα πλάσματα της Στιγμής που μας τρώει η Φθορά μετά από λίγα Χρόνια και ξαναγυρίζουμε στο Κενό...

Γιάννης Σταύρου, Κυριακάτικος περίπατος Θεσσαλονίκη, λάδι σε καμβά

Νάνος Βαλαωρίτης 
η γέννηση του κόσμου

ΛΕΝΕ ΠΟΛΛΟΙ ότι ο Κόσμος γεννήθηκε ανάποδα.
Μ΄αυτό δεν είναι αλήθεια. Όσοι ήταν εκεί είπανε ότι γεννήθηκε κανονικά, με το κεφάλι κάτω κι όχι με τα πόδια απάνω.
Η μάνα του Κόσμου ήταν μια φοβερή, μια μέγαιρα με τριχωτό κεφάλι, με νύχια και με δόντια σουβλερά σαν βελόνες.
Αλλά ο Κόσμος ήταν όμορφος -ωραίος από την πρώτη στιγμή και τον καμάρωσε πρώτα ο ήλιος, ο θείος του και η σελήνη η θεία του κι ύστερα όλα τ΄ άστρα τ΄ουρανού τα ξαδέρφια του.
Κατόπιν τον καμάρωσαν η θάλασσα και τα βουνά ύστερα τον καμάρωσαν τα ποτάμια, οι βράχοι, τα δέντρα, οι βροχές, τα σύννεφα.
Όλοι τον καμάρωναν ίσαμε και τ΄΄άγρια και τα ήμερα θεριά και τα πουλιά και τα ερπετά και στο βυθό της θάλασσας τα ψάρια.
Μόνο ένας δεν τον καμάρωνε, ο Πατέρας του.
Αυτός ήταν ζηλιάρης και φθονερός και λεγόταν Άβυσσος. Ήρθε μια μέρα στη μάνα του και προσπάθησε να ρίξει τον Κόσμο κάτω από ΄να μεγάλο γκρεμνό που του άνοιξε μπροστά του.
Μα οι άγγελοι δώσανε στον Κόσμο φτερά και πέταξε. Και οι δαίμονες ακόμα τον μακάριζαν καθώς πετούσε.
Τότες για να εκδικηθεί ο ΄Αβυσσος πήγε κι έκανε τρία άλλα παιδιά με τη Μέγαιρα τη μάνα του- έκανε το Χρόνο, τη Φθορά και το Κενό.
Από τότες οι τρεις αυτοί συναγωνίζονται ποιος θα καταλύσει πρώτος τον ωραίο Κόσμο- που για μια στιγμή τον έχουμε κι ύστερα τον χάνουμε όλα εμείς τα πλάσματα της Στιγμής που μας τρώει η Φθορά μετά από λίγα Χρόνια και ξαναγυρίζουμε στο Κενό.

σαν ένα δεν βαριέσαι...

Tο χρώμα της ελιάς,

μουντό κι ολιγόλογο,

βλεφαρίζει στα φύλλα

κι είναι ευκαιρία μ' αυτό να προσδιορίσεις

μάτια ακαθορίστου χρώματος που λέμε...

 

 

Γιάννης Σταύρου, Ελαιώνας στην Αττική, λάδι σε καμβά 

Κική Δημουλά 

Δεν βαριέσαι

Για να ξημερώσει σ' ένα δάσος

πρέπει πρώτα να βγει στον άμβωνα του κόσμου

ένα πουλί

και να ζητήσει τον άρτον τον επιούσιον,

δήθεν πως κελαϊδάει.

Nα τρέξει ένα αμήν από δέντρο σε δέντρο,

ψίθυρος ανιδιοτελείας δήθεν.

Aπ' τις μεγάλες πέτρες

θ' ανέβει ένα λιβάνι ήμαρτον.

Aπό κει και πέρα ξεμυτίζει η λεπτομέρεια

κι η βεβαιότης πως αφήσαμε πίσω τη νύχτα.

Λίγο σαν περισκόπια υψώνονται

οι άκρες των τηλεγραφόξυλων

μήπως πλέει μακριά καμιά είδηση,

βγάζει απ' τη θήκη του το αγκάθι ο πυράκανθος,

κι ένα καμπουριασμένο μονοπάτι

παραπατάει και γράφεται.

Aπό τους γύρω όγκους πέφτει η μάσκα

και ησυχάζεις: ξεκαθαρίζει

τι είναι Πεντέλη, τι Yμηττός

και τι απομένει μύτη φόβου.

Tο χρώμα της ελιάς,

μουντό κι ολιγόλογο,

βλεφαρίζει στα φύλλα

κι είναι ευκαιρία μ' αυτό να προσδιορίσεις

μάτια ακαθορίστου χρώματος που λέμε.

Eπουσιώδης βέβαια εκκρεμότης

μα, που όσο να 'ναι, βασανίζει.

Έτσι και τα προσδιορίσεις,

μας έρχεται ολόκληρο το φως

κι αστενοχώρητο

σαν ένα δεν βαριέσαι.

έφευγε και ξεχνούσα πάντοτε τον τρόπο της φυγής της...

Ήταν ήλιος ήταν πρωί όταν τραγουδούσα

Όταν μόνος μου έσκαβα ένα δικό μου χώμα

Καὶ δεν τη σκεφτόμουνα πια εκείνη...

Γιάννης Σταύρου, Γυναίκα μόνη στη βροχή, λάδι σε καμβά (λεπτομέρεια)

Γιώργος Σαραντάρης

Ήταν γυναίκα, ήταν όνειρο

Ἦταν γυναῖκα ἦταν ὄνειρο ἤτανε καὶ τὰ δυὸ

Ὁ ὕπνος μ' ἐμπόδιζε νὰ τὴ δῶ στὰ μάτια

Ἀλλὰ τῆς φιλοῦσα τὸ στόμα τὴν κράταγα

Σὰν νὰ ἦταν ἄνεμος καὶ νὰ ἦταν σάρκα

Μοῦ 'λέγε πὼς μ' ἀγαποῦσε ἀλλὰ δὲν τὸ ἄκουγα καθαρὰ

Μοῦ 'λέγε πὼς πονοῦσε νὰ μὴ ζεῖ μαζί μου

Ἦταν ὠχρὴ καὶ κάποτε ἔτρεμα γιὰ τὸ χρῶμα της

Κάποτε ἀποροῦσα νιώθοντας τὴν ὑγεία της σὰν δική μου ὑγεία

Ὅταν χωρίζαμε ἤτανε πάντοτε νύχτα

Τ' ἀηδόνια σκέπαζαν τὸ περπάτημά της

ἔφευγε καὶ ξεχνοῦσα πάντοτε τὸν τρόπο τῆς φυγῆς της

Ἡ καινούρια μέρα ἄναβε μέσα μου προτοῦ ξημερώσει

Ἦταν ἥλιος ἦταν πρωὶ ὅταν τραγουδοῦσα

Ὅταν μόνος μου ἔσκαβα ἕνα δικό μου χῶμα

Καὶ δὲν τὴ σκεφτόμουνα πιὰ ἐκείνη

περνά από την ψυχή μου...

Όταν, βαρύς και χαμηλός, ο ουρανός πλακώνει
το πνεύμα που απ'την πλήξη του την τόση αγκομαχάει
και γύρω τον ορίζοντα ολόκληρο τον ζώνει
και φως μουχρό, πιο θλιβερό κι απ'της νυχτός, σκορπάει...
*
Quand le ciel bas et lourd pèse comme un couvercle
Sur l'esprit gémissant en proie aux longs ennuis,
Et que de l'horizon embrassant tout le cercle
Il nous verse un jour noir plus triste que les nuits;...

Γιάννης Σταύρου, Πριν την καταιγίδα, λάδι σε καμβά
 
Σαρλ Μπωντλαίρ
Spleen

Όταν, βαρύς και χαμηλός, ο ουρανός πλακώνει
το πνεύμα που απ'την πλήξη του την τόση αγκομαχάει
και γύρω τον ορίζοντα ολόκληρο τον ζώνει
και φως μουχρό, πιο θλιβερό κι απ'της νυχτός, σκορπάει

όταν η γη μια φυλακή λες κι είναι, μουσκεμένη,
όπου η Ελπίδα, φεύγοντας, σαν νυχτερίδα πάει
κι αγγίζει τη φτερούγα της στους τοίχους φοβισμένη
κι απά' σε σαπιοτάβανα την κεφαλή χτυπάει

όταν τ'ατέλειωτο η βροχή κλωτόνερό της χύνει,
που σιδερόφραχτη τη γη σαν κάτεργο την δείχτει,
και πλήθος άτιμες, βουβές αράχνες πάει και στήνει
βαθιά μες στο κεφάλι μας το δολερό του δίχτυ,

άξαφνα τότε ακούγονται καμπάνες φρενιασμένες,
που το φριχτό τους ουρλιαχτό στους ουρανούς σκορπάνε
καθώς ψυχές που τριγυρνούν απάτριδες,χαμένες,
κι αρχίζουνε θρηνητικά, με πείσμα, να βογκάνε.

Και κάποια, δίχως μουσική, νεκρών πολλών κηδεία
περνά από την ψυχή μου. Κλαίει για ελπίδα νικημένη
και στο σκυφτό κρανίο μου καρφώνει η Αγωνία
δεσποτική τη μαύρη της σημαία λυσσασμένη.

Charles Baudelaire
Spleen

Quand le ciel bas et lourd pèse comme un couvercle
Sur l'esprit gémissant en proie aux longs ennuis,
Et que de l'horizon embrassant tout le cercle
Il nous verse un jour noir plus triste que les nuits ;

Quand la terre est changée en un cachot humide,
Où l'Espérance, comme une chauve-souris,
S'en va battant les murs de son aile timide
Et se cognant la tête à des plafonds pourris ;

Quand la pluie étalant ses immenses traînées
D'une vaste prison imite les barreaux,
Et qu'un peuple muet d'infâmes araignées
Vient tendre ses filets au fond de nos cerveaux,

Des cloches tout à coup sautent avec furie
Et lancent vers le ciel un affreux hurlement,
Ainsi que des esprits errants et sans patrie
Qui se mettent à geindre opiniâtrement.

- Et de longs corbillards, sans tambours ni musique,
Défilent lentement dans mon âme ; l'Espoir,
Vaincu, pleure, et l'Angoisse atroce, despotique,
Sur mon crâne incliné plante son drapeau noir.

Είναι η ώρα...

Που η μικρή κόρη της σελήνης
Περνάει ανάμεσα από το φεγγίτη
Πάνω στα νερά της μουσικής...

Γιάννης Σταύρου, Θεσσαλονίκη στο φως της σελήνης, λάδι σε καμβά

Βαρβιτσιώτης Τάκης
Είναι η ώρα

Είναι η ώρα που κλείνουν τα παράθυρα
Που η μικρή κόρη της σελήνης
Περνάει ανάμεσα από το φεγγίτη
Πάνω στα νερά της μουσικής

Είναι η ώρα που ένα αόρατο σπαθί
Πλανιέται πάνω από τα χείλη μας
Και δυναμώνει η λάμψη των φιλιών
Που η μαύρη νύχτα ξεπετιέται από τ' αρμάρια
Και βουλιάζουν οι στέγες κάτω από την πάχνη των πουλιών

Είναι η ώρα που κυλάει μέσα στις φλέβες μας
Το αίμα όλων των αγαπημένων μας νεκρών
Και που ευωδιάζουν τα λείψανα σαν άνθη πορτοκαλιάς
Που αποτυπώνεται πάνω στα τζάμια
Η κίτρινη κόμη της λησμονιάς

το απώτατο και μακρυνό σύμπαν...

Με θλίψη ξαναφέρνω στο μυαλό μου αυτό το απώτατο και μακρυνό σύμπαν, το συμπυκνωμένο τώρα σ΄ένα πρόσωπο, μια μικρή πλατεία, ένα δρόμο...

Γιάννης Σταύρου, Διαγώνιος 1950, Θεσσαλονίκη, λάδι σε καμβά

Ερνέστο Σάμπατο
Πριν το Τέλος
(απόσπασμα)

Όσο πλησιάζουμε τον θάνατο, τόσο περισσότερο στρέφουμε το βλέμμα μας στη γη. Όχι γενικά στη γη, αλλά σε κείνο ακριβώς το ασήμαντο αλλά τόσο αγαπημένο, τόσο νοσταλγημένο κομμάτι γης όπου περάσαμε τα παιδικά μας χρόνια. Και που παραμένει προφυλαγμένο στη μνήμη, γιατί εκεί ξεκίνησε η σκληρή μαθητεία. Με θλίψη ξαναφέρνω στο μυαλό μου αυτό το απώτατο και μακρυνό σύμπαν, το συμπυκνωμένο τώρα σ΄ένα πρόσωπο, μια μικρή πλατεία, ένα δρόμο.

(μετ. Αγγελική Βασιλάκου)

Αντίο φίλε

Αντίο αγαπημένε μου φίλε Αλέξη Μάρδα...
Χαριτωμένος, ανεξάντλητος σε προτάσεις και ιδέες, εμβληματικός εποχής ωραίας που χάνεται οριστικά κι αμετάκλητα.
Η Ελλάδα ασχημαίνει και ρυπαίνεται όχι μόνο εικονικά· ένας ένας αποχωρούν οι άνθρωποι που της προσέδιδαν χάρη και ζωντάνια.
Ο Αλέξης από τους τελευταίους εναπομείναντες, μας εγκατέλειψε κι αυτός. Το κενό δεν θα αναπληρωθεί ποτέ και μένουμε πλέον αθεράπευτα μόνοι...

Καλό ταξίδι φίλε Αλέξη...

η γαλήνη των ανοήτων...

Avez-vous quelque fois réfléchi à la sérénité des imbéciles? La bêtise est quelque chose d'inébranlable. Elle est de la nature du granit, dure et résistante. Les imbéciles sont si nombreux, ils sont si heureux, ils reviennent si souvent, ils ont si bonne santé! 
Flaubert
Έχει τύχει πότε να σκεφτείς τη γαλήνη των ανόητων; Η ηλιθιότητα είναι ένα πράγμα ακλόνητο. Έχει τη φύση του γρανίτη, σκληρός κι ανθεκτικός. Οι ηλίθιοι είναι τόσο πολλοί, είναι τόσο ευτυχισμένοι, επανέρχονται τόσο συχνά, έχουν τόσο καλή υγεία! 
Φλωμπέρ
(η πρόχειρη μετάφραση δική μου)

Francisco Goya, Los Disparates (1864)

Μάσκες...

θ’ αφήσω μιαν ανυπαρξία
για να περάσω σε μιαν άλλη...

 

Γιάννης Σταύρου, Αναγνώστρια, λάδι σε καμβά

Κώστας Ουράνης
Μάσκες

Για να ‘μαι ευχάριστος σε όλους,
-κι ακόμα και στον εαυτό μου-
έκρυψα πάντοτες με μάσκες
που αρέσουνε το πρόσωπο μου

κι άλλαξα τόσες στη ζωή μου,
που τώρα πια να μη μπορώ
τ’ αληθινό το πρόσωπο μου
να πω ποιο είναι μήτ’ εγώ!

Έτσι, ο θάνατος σα θα ‘ρθει,
δε θα ‘ναι η στέρηση μεγάλη:
θ’ αφήσω μιαν ανυπαρξία
για να περάσω σε μιαν άλλη ...

Βουνά και σύγνεφα μακριά...

Κι ύστερα πάλι στο πανί ξεσπάει η καλόγρια η μικρή
τι ποτάμια, τι χορτάρια, τι λιοτρόπια, τι φεγγάρια
πλάσματα της αρεσιάς της τής ονειροφαντασιάς της. 

Γιάννης Σταύρου, Ύδρα Καμίνι, λάδι σε καμβά

Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα
Η καλόγρια η τσιγγάνα

Βουνά και σύγνεφα μακριά σ' όλα τριγύρω σιγαλιά
τα λιόφυτα γαληνεμένα και τα σπιτάκια ασβεστωμένα.

Σ' ένα αχερόχρωμο πανί κεντά η καλόγρια η μικρή
άχου, τι όμορφα κεντάει το χεράκι της πως πάει.

Βάνει πουλιά, βάνει δεντριά, και τ' άστρα τα χρυσά
βάνει στις τέσσερις τις κόχες τέσσερις αγριομολόχες.

Σ' ένα αχερόχρωμο πανί κεντάει η καλόγρια η μικρή
μα κάθε τόσο αναστενάζει και κάτι με το νου της βάζει.

Λίγο το χέρι σταματά μες στον αέρα και κοιτά
στα μάτια της π' ανοιγοκλείνουν δυο καβαλάρηδες περνούν.

Κι ύστερα πάλι στο πανί ξεσπάει η καλόγρια η μικρή
τι ποτάμια, τι χορτάρια, τι λιοτρόπια, τι φεγγάρια
πλάσματα της αρεσιάς της τής ονειροφαντασιάς της.

όταν υποχωρήσουν οι τοίχοι στο νερό...

Όπου κι αν πάω, όπου κι αν σταθώ
στο σπίτι που έχτισες στην άμμο κατοικώ

την άνοιξη κλαδεύω τα δέντρα του
το φθινόπωρο τη στέγη του επισκευάζω...

Γιάννης Σταύρου, Γαλατάς, λάδι σε καμβά

Νίκος Δαββέτας
Τελευταία κατοικία

Δε θα πεθάνω σ' αυτό το σπίτι
την πόρτα δε θα χρειαστεί να σπάσετε
για να με βρείτε πεσμένο στο λουτρό
ή δίπλα στο τηλέφωνο, με τη φωνή παγιδευμένη
μες στον αέρα που τελειώνει

από εδώ περαστικός σαν το χιονιά
προσωρινός όσο κι ο ίσκιος της λεύκας
αδιάφορος όπως κι ο άραβας γείτονας
που κουδουνίζει στη σκάλα τα κλειδιά του.

Δε θα πεθάνω σ' αυτή την κάμαρη
δε θα σας φέρει ως την εξώπορτα
η μυρωδιά της σήψης.

Όπου κι αν πάω, όπου κι αν σταθώ
στο σπίτι που έχτισες στην άμμο κατοικώ

την άνοιξη κλαδεύω τα δέντρα του
το φθινόπωρο τη στέγη του επισκευάζω
στην πρώτη του μορφή ανέπαφο το διατηρώ
όταν υποχωρήσουν οι τοίχοι στο νερό

ας γίνει ο υγρός μου τάφος.

στον ουρανό τού τίποτα...

Πεθαίνω μες στο νου μου χωρίς ίχνος αρρώστιας
ζω χωρίς να χρειάζομαι ενθάρρυνση καμιά...

Γιάννης Σταύρου, Θερμαϊκός, λάδι σε καμβά

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρούκ
Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα

Από την κλειδαρότρυπα κρυφοκοιτάω τη ζωή
την κατασκοπεύω μήπως καταλάβω
πώς κερδίζει πάντα αυτή
ενώ χάνουμε εμείς.
Πώς οι αξίες γεννιούνται
κι επιβάλλονται πάνω σ’ αυτό που πρώτο λιώνει:
το σώμα.
Πεθαίνω μες στο νου μου χωρίς ίχνος αρρώστιας
ζω χωρίς να χρειάζομαι ενθάρρυνση καμιά
ανασαίνω κι ας είμαι
σε κοντινή μακρινή απόσταση
απ’ ό,τι ζεστό αγγίζεται, φλογίζει…
Αναρωτιέμαι τι άλλους συνδυασμούς
θα εφεύρει η ζωή
ανάμεσα στο τραύμα της οριστικής εξαφάνισης
και το θαύμα της καθημερινής αθανασίας.
Χρωστάω τη σοφία μου στο φόβο-
πέταλα, αναστεναγμούς, αποχρώσεις
τα πετάω.
Χώμα, αέρα, ρίζες κρατάω-
να φεύγουν τα περιττά λέω
να μπω στον ουρανό τού τίποτα
με ελάχιστα.

τον πόνο το μαρτυρικό...

Δεν άκουγα τα καμπανάκια του χαμού,
που μοιρολόγια τραγουδούν στο γαλανό ποτάμι...

Γιάννης Σταύρου, Πλαγιά στον Υμηττό, λάδι σε καμβά (λεπτομέρεια)

Άννα Αχμάτοβα
H απάντηση

Για τον V. A. Komarovsky

Ω, τι αυτές οι μπερδεμένες λέξεις σου
τις τελευταίες τ' Απρίλη μέρες εδώ μου φέραν .
Το ήξερες πως η καρδιά κι οι σκέψεις μου,
έρμες  Μεγάλη Εβδομάδα του φόβου παραδέρναν .

Δεν άκουγα τα καμπανάκια του χαμού,
που μοιρολόγια τραγουδούν στο γαλανό ποτάμι,
Μα μόνο –εφτά μέρες– άκουγα το γέλιο του χαλκού
Ή μήπως έκλαιγε, σαν να κελάριζε λιωμένο ασήμι.

Και, δυστυχώς, αν και κρυφό να το κρατήσω προσπαθώ
Όπως και πριν από το μοιραίο μας χωρισμό,
Τον περιμένω πάντα σ' έντονο βαθμό
τον πόνο το μαρτυρικό απ΄το δικό σου το σταυρό.

(μετ. Χρύσα Βελησσαρίου)

σιωπηλό άπειρο...

ένιωθα να μουρμουρίζει μέσα στα κλαδιά
εκείνο το σιωπηλό άπειρο με το θρόισμα
έμοιαζε κι αναπολούσα την αιωνιότητα...

 

Γιάννης Σταύρου, Πεύκα στην Αττική, λάδι σε καμβά (λεπτομέρεια)

Τζιάκομο Λεοπάρντι
Infinito

Πάντα μου ήταν αγαπητός αυτός ο λόφος
κι αυτός ο φράχτης που από κάθε πλευρά
του ορίζοντα εμπόδιζαν το βλέμμα μου.
Κι ενώ καθόμουνα και ρέμβαζα
φανταζόμουνα απέραντα μέρη, υπεράνθρωπες
σιωπές και βαθειά γαλήνη. Και για λίγο
η καρδιά μου έδιωχνε τον φόβο. Κι όπως ο άνεμος
ένιωθα να μουρμουρίζει μέσα στα κλαδιά
εκείνο το σιωπηλό άπειρο με το θρόισμα
έμοιαζε κι αναπολούσα την αιωνιότητα
και τις νεκρές εποχές, και το παρόν το ζωντανό
και το αντήχισμά του. Και μέσα σ' αυτό
το άπειρο πνιγότανε η σκέψη μου
με το ναυάγιο γλυκό σε τούτη τη θάλασσα.

μη σε προφτάσει η μπόρα...

- Παιδί μου, όλοι θα φύγουνε· κι αν μείνεις τελευταίος;
σύρε· και πάντα να 'σαι όρθιος και πάντα να 'σαι ωραίος...

Γιάννης Σταύρου, Κυριακάτικος περίπατος Θεσσαλονίκη, λάδι σε καμβά

Κώστας Καρυωτάκης
Ξεπροβόδισμα

- Αγάπη μου, ήσουνα παιδί· παιδί μου, είσαι άντρας τώρα·
σύρε, ακριβέ μου, στο καλό, μη σε προφτάσει η μπόρα.

- Μάνα μου, κοίτα, ενύχτωσε· πώς να κινήσω; βρέχει·
μάνα, μια θλίψη με κρατεί και μια τρομάρα μ' έχει.

- Παιδί μου, όλοι θα φύγουνε· κι αν μείνεις τελευταίος;
σύρε· και πάντα να 'σαι όρθιος και πάντα να 'σαι ωραίος.

- Μάνα, ο χειμώνας ρυάζεται κ' η νύχτα αγκομαχάει·
με δένει, μάνα, μια ντροπή, κ' ένας καημός με πάει.

- Βλέπε, παιδί μου, πάντα ομπρός. Το χτες μη σε πικραίνει.
Τώρα η ζωή σαν άλογο στην πόρτα σε προσμένει.

- Μάνα, οι άνεμοι ρίξανε του δρόμου το πλατάνι·
με τρώει, μανούλα, η θύμηση, κι ο πόνος με δαγκάνει.

- Παιδί μου, όλου θα φύγουνε· κι αν μείνεις τελευταίος;
σύρε· και πάντα να 'σαι ορθός και πάντα να 'σαι ωραίος.

- Μάνα μου, κοίτα, ενύχτωσε· πώς να κινήσω; βρέχει·
μάνα, μια θλίψη με κρατεί και μια τρομάρα μ' έχει.

Καράβια και φώτα στο πέλαγο...

Θα πορευθούμε
βαθιά θλιμμένοι
μέσα στο δρόμο
των αστεριών...

Γιάννης Σταύρου, Δύο καράβια, λάδι σε καμβά

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου
Η αναχώρηση

Θα φύγω κάποτε απ’ το νυχτερινό σταθμό
γλιστρώντας προς τη χλόη άγνωστων τόπων
καθώς το ψάρι, αδιάφορος για τον πολύχρωμο βυθό
αθόρυβα, καθώς αξιωματούχος πικραμένος θα γλιστρήσω
Όχι πως φεύγοντας θ’ αλλάξω τη ροή των βρώμικων νερών

Χάος

Πού βαδίζουμε μέσα σ’ αυτό το χαμό
μέσα στη νύχτα

Αγαπημένη μορφή
ματιά
χαμόγελο
που ταξιδεύει στο Βορρά

Καράβια και φώτα
στο πέλαγο

Ο δρόμος πλάι στη θάλασσα έρημος

Πού να βαδίζουμε

Γιατί τόσο ασάλευτη η νύχτα
γιατί τόσο βαθύς ο ουρανός

Παντού σκοτάδι
νύχτα γυμνή

Μορφή καθάρια
που χάθηκες στη νύχτα

Θα πορευθούμε
βαθιά θλιμμένοι
μέσα στο δρόμο
των αστεριών

Ο καθένας στο αστέρι του
στη δική του χαρά
στα δικά του δάκρυα

Όχι χαμόγελα
τίποτε πια

Θ’ ακούν “γήινος”...

Σκέφτομαι το Φεγγάρι

που μαζί με τη σκιά της Γης

πέφτουν απάνω του βαριές

κι οι δικές μας σκιές...

 

Γιάννης Σταύρου, Θεσσαλονίκη στο φως της σελήνης, λάδι σε καμβά

Κώστας Μόντης

Ποιήματα

*

Σκέφτομαι τι κακό όνομα θάχουμε βγάνει στο σύμπαν.

Θ’ ακούν “γήινος” και θα κουμπώνονται.

*

Προς ζωή (παραλλαγή)

Πόσα “μάλιστα” μ’ ανάγκασες να πω,

πόσα “μάλιστα” φορτισμένα “όχι” μ’ ανάγκασες να πω!

*

Έκλειψη της σελήνης

Σκέφτομαι το Φεγγάρι

που μαζί με τη σκιά της Γης

πέφτουν απάνω του βαριές

κι οι δικές μας σκιές.

*

Η εξέλιξη των ειδών

Είχε εντέλει προσέξει

πως όσο προχωρούσε

τόσο χειροτέρευε η κατάσταση

κι έτσι αποφάσισε να διακόψει στον άνθρωπο

*

Για τη γη

Την επάνδρωσες με δυο αποδιοπομπαίους αμαρτωλούς, Κύριε,

και να τ’ αποτελέσματα τώρα.