Στη μνήμη του Δημήτρη Γουσίδη

 

Γιάννης Σταύρου, Θεσσαλονίκη 1965, λάδι σε καμβά 

Περίπατος στη δική μας Θεσσαλονίκη, που κάποτε αγαπήσαμε...
Αφιερωμένο στη μνήμη του Δημήτρη Γουσίδη...

Αντίο φίλε...

Το μπλε φεγγάρι της προδοσίας...

 

Γιάννης Σταύρου, Ιστορική Θεσσαλονίκη, λάδι σε καμβά

2η πανσέληνος σήμερα μέσα στον Αύγουστο - σημαδιακή...
Το δεύτερο φεγγάρι του Αυγούστου, γνωστό και ως "μπλε" ή "φεγγάρι της προδοσίας", σηματοδοτεί εμβληματικά την εποχή και ιδιαίτερα την Ελλάδα...

....Όχι απλά παγκοσμιοποίηση, αλλά γυφτοποίηση των πάντων. Προδότες κυβερνούν και νομοθετούν, προδότες εκβιάζουν. Προδότες αντιπολιτεύονται, εκτός ελαχίστων. Αηδία, φρίκη κι απελπισία. Καταδίωξη σ' όσους πιστεύουν στο έθνος. Καημένη πατρίδα...

Έρεβη νύχτα...

Γιάννης Σταύρου, Νυχτερινό (λεπτομέρεια), Λάδι σε καμβά

Κάτω εδώ, εγώ προσφεύγω στη σεπτή, ανείπωτη, μυστήρια νύχτα. Πιο πέρα, ο κόσμος γκρεμισμένος σ' έναν τάφο βαθύ˙ ο τόπος του: άγονος και έρημος. Εγκατη θλίψη φυσάει σ' ένα έγχορδο στήθος. Θα γκρεμιστώ: δροσάτο φως ντυμένο στάχτη. Επιθυμίες νεανικές, όνειρα παιδικά, πρόσκαιρες χαρές ενός μακρότατου βίου και μάταιες ελπίδες έρχονται τις αποστάσεις της μνήμης ντυμένες στα γκρίζα, καθώς η βραδινή ομίχλη μετά τη δύση του ηλίου. Το φως αλλού, σε άλλους τόπους ρίχνει χαρούμενο σκοινιά και τους πασσάλους του. Δεν πρέπει κάποτε να επιστρέψει στα παιδιά του, που προσμένουν με αθώα πίστη να επιστρέψει;

Τι αναβλύζει ξάφνου απ' την καρδιά τόσο εκδικητικό και κατατρώγει τον απαλό άνεμο της θλίψης; Βρίσκεις κι εσύ χαρά εντός μας, έρεβη νύχτα; Τι είναι αυτό που σκέπει ο μανδύας σου και πλήττει αθέατο με λύσσα την ψυχή μου; Βάλσαμο εξαίσιο κυλάει μέσα απ' το χέρι σου μια δέσμη παπαρούνες -κι υψώνεις βαριές τις φτερούγες του πνεύματος. Σκοτεινούς κι ανέκφραστους μάς κυριαρχεί το ρίγος -έντρομος χαρά βλέπω μιαν όψη αυστηρή˙ γαλήνια, ευλαβική γέρνει προς το μέρος μου και μέσα από ατέλειωτες, απόκρημνες μπούκλες προβάλλει στοργική η νεότητα της μητέρας. Πόσο φτωχό και παιδιάστικο μού φαίνεται τώρα το φως! -πόσο χαρμόσυνος και ευλογημένος ο αποχωρισμός της ημέρας.

Νοβάλις (1772-1801), Ύμνοι στη Νύχτα

(επιμέλεια: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος) 

Τὰ καλοκαίρια μ᾿ ἕψησαν καὶ τὰ λιοπύρια τὰ βαριά...

Αναμονή φθινοπώρου...

Γιάννης Σταύρου, Φθινοπωρινό (λεπτομέρεια), λάδι σε καμβά

Ναπολέων Λαπαθιώτης
Πόθος

Βαθὺ χινόπωρο γοερό, πόσο καιρὸ σὲ καρτερῶ,

μὲ τὶς πλατιές, βαριές σου στάλες

τῶν φύλλων ἄραχλοι χαμοί, τῶν δειλινῶν ἀργοὶ καημοί,

ποῦ μὲ μεθούσατε τὶς ἄλλες...

Τὰ καλοκαίρια μ᾿ ἕψησαν καὶ τὰ λιοπύρια τὰ βαριά,

κι οἱ ξάστεροι οὐρανοὶ οἱ γαλάζοι:

ἀπόψε μου ποθεῖ ἡ καρδιὰ πότε νὰ ῾ρθεῖ μέσ᾿ τὰ κλαριά,

ὁ θεῖος βοριὰς καὶ τὸ χαλάζι!

Τότε, γερτὸς κι ἐγὼ ξανά, μέσ᾿ τὰ μουγγὰ τὰ δειλινά,

θ᾿ ἀναπολῶ γλυκά, -ποιὸς ξέρει-,

καὶ θὰ μὲ σφάζει πιὸ πολύ, σὰν ἕνα μακρινὸ βιολί,

τὸ περασμένο καλοκαίρι...

Ο ορισμός του Ωραίου...

Γιάννης Σταύρου, Πορτρέτο νέας γυναίκας, λάδι σε καμβά

Βρήκα τον ορισμό του Ωραίου - του δικού μου Ωραίου.
Είναι κάτι φλογερό και θλιμμένο, κάτι τι λίγο αόριστο, που αφήνει δρόμο ανοιχτό στην εικασία. Αν δεν έχει κανείς αντίρρηση, πρόκειται να εφαρμόσω τις ιδέες μου σ' ένα αισθητό αντικείμενο, για παράδειγμα στο πιο ενδιαφέρον αντικείμενο της κοινωνίας, σ' ένα γυναικείο πρόσωπο.
Ένα κεφάλι θελκτικό και ωραίο, ένα γυναικείο κεφάλι θέλω να πω, είναι ένα κεφάλι που σε κάνει να ονειρεύεσαι ταυτόγχρονα - αλλά κατά κάποιο τρόπο συγκεχυμένο - την ηδονή και τη θλίψη, που συνοδεύεται από μιαν ιδέα μελαγχολίας, κόπωσης, ακόμα και κορεσμού - είτε κι από μιαν ιδέα αντίθετη, δηλαδή μιαν ορμή, ένα πόθο ζωής συνδεδεμένο με μια πίκρα που έρχεται και ξανάρχεται σαν να βγαίνει από στέρηση ή απελπισία.
Το μυστήριο είναι επίσης χαρακτηριστικό του Ωραίου.

Σαρλ Μπωντλαίρ

Επιλογή από τα Journaux Intimes, μετ. Ευρ. Παπάζογλου (εκδ. Στιγμή)

Η κρίση είναι το διαρκές παρόν...

 Diego Velázquez, Κεφάλι Ελαφιού (1634)

Έχω την εντύπωση πως τα πολιτικά κόμματα δεν παρήγαγαν τίποτα το ενδιαφέρον στο πεδίο της προβληματοποίησης της κοινωνικής ζωής.
Μπορούμε, μάλιστα, να αναρωτηθούμε μήπως τα πολιτικά κόμματα αποτελούν την πλέον στειρωτική πολιτική εφεύρεση από τον 19ο αιώνα και μετά. Η διανοητική πολιτική στειρότητα μου φαίνεται ένα από τα σημαντικότερα συμβάντα της εποχής μας.

Πιστεύω ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι για μία ακόμη φορά η κρίση είναι ένα είδος θεωρητικής γαρνιτούρας που μας προσφέρουν οι πολιτικοί, οι οικονομολόγοι, οι φιλόσοφοι και διάφοροι άλλοι για να προσδώσουν υπόσταση σε ένα παρόν για το οποίο δεν έχουν τα εργαλεία να αναλύσουν.
Η κρίση είναι, αν θέλετε, το διαρκές παρόν. Ποτέ δεν υπήρξε στη νεώτερη ιστορία της Δύσης μία στιγμή που να μήν είχε βαθειά συναίσθηση μιας κρίσης βιωμένης μέχρι το μεδούλι των ανθρώπων.

Μισέλ Φουκώ
Επιλογή απο τα Dits et ecrits, μετ. Θ. Λάγιος (Εκδ. Στιγμή)

Αυτή είναι η τωρινή Ελλάς...

 

Σοφία Λασκαρίδου, Πορτρέτο του Περικλή Γιαννόπουλου 

Τὸ μοναδικὸν πρᾶγμα τὸ ὁποῖον εὐρίσκεται εἰς ἐσχάτην κρίσιν ἀνέκαθεν ἀπὸ τῆς πρώτης ἡμέρας τῆς Ἐλευθερίας τοῦ ἐδῶ χωραφιοῦ εἶναι·

Ὁ ΕΛΛΑΔΙΚΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ, δηλαδὴ τὸ Σάπιο Καρπούζι.

Λοιπόν, ὅταν θ᾿ ἀποφασίσετε νὰ τὸ κόψετε, μοῦ τὸ λέτε κ᾿ ἐμένα, κ᾿ ἐγὼ εὐχαρίστως ἀναλαμβάνω νὰ γίνω δήμιος.

Περικλής Γιαννόπουλος

(Περικλῆς Γιαννόπουλος, ἀπόκρισις σὲ ἔρευνα γιὰ τὸ ζήτημα τοῦ βιβλίου στὴν Ἑλλάδα, περ. «Παναθήναια», τόμ. 12, 15-31 Ἰουλίου 1906· «Διαβάζουμε ἢ δὲ διαβάζουμε;», «Ὁ Νουμᾶς», ἀρ. 208, 6-9-1906)Πηγή: http://pheidias.antibaro.gr/Giannopoulos/articles.html#noumas5

Αυτή είναι η τωρινή Ελλάς, Καταχρεωκοπημένη Πνευματικώς από την πρώτην ημέραν. Καταχρεωκοπημένη Πραγματικώς. Με Κράτος γνήσιον, ληστρικότατον, Τσουλήν.

Στρυφογυρίζουσα αδιεξόδως εις τα ίδια καμώματα και τα ίδια ψεύματα, των πρώτων ημερών της ελευθερίας της, τα οποία εβαρύνθησαν και οι πέτρες αδυνατούσα να σταθή εις τα πόδια της, αδυνατούσα να δημιουργήση το παραμικρόν Εθνικόν, ναρκώνουσα και καταπνίγουσα την Τιτάνειον δύναμιν του Ελληνικού Ατόμου, καταδολοφονούσα και καταατιμάζουσα , καθ’ όλα τα σημεία του Ελληνισμού, επί ένα ήδη αιώνα, με τους Προξένους της, καταληστεύουσα αυτόν, δένουσα τα χέρια του και κρατούσα σφικτά αυτόν, εις τα πανταχόθεν ραπίσματα χάριν της, ενώ Αυτή στουπί εις το Βουλευτικόν της μεθύσι, κυλίεται εις το Παραδείσειον περιβόλι της, κατατρωγομένη από την εσωτάτην της λέπραν, την Αμάθειαν, την Ανηθικότητα και τον χυδαιότατον Εγωϊσμόν, θεόστραβη προ του Έργου το οποίον ανέλαβε να εκτελέση, αναίσθητος προ των κακών και των χαμών, που προξενεί εις την φυλήν και εις εαυτήν, με πρόσωπον φουσκολωβιασμένων και εγκέφαλον παράλυτον, ολόκληρον καρκίνον, μεταδίδοντα σπασμωδικάς, τρελλάς κινήσεις εις το σώμαν του Ελληνισμού. Αυτή είναι η τωρινή Ελλάς.

Η Ελλάς των Κλεφτών- Ηρώων. Των κλεφτών- Κουτσούρων. Και η Ελλάς των Παιδιών αυτών- αντί υψηλών Αριστοκρατών φορτωμένων με την Πατρικήν Δόξαν του πυρός και την ιδίαν Δόξαν Πνεύματος και Ευγενείας- Τραμπουκογαλάντιδων και τέλος των απογόνων αυτών και των διαδόχων του Συστημάτων των, Κλεφτών του ’97, Κλεφτών Εκφυλισμένων, Κλεφτών Ανήθικων, Κλεφτών Γραμματοστραβών και Γραμματολεπρών, Κλεφτών ΜΠΟΥΦΩΝ και τρισχειρότερον και συνολικότερον, όλων, η ΕΛΛΑΣ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ.

Περικλής Γιαννόπουλος (1869-1910)
Απόσπασμα από το έργο ΞΕΝΟΜΑΝΙΑ, ΝΕΟΝ ΠΝΕΥΜΑ 
(Εκδόσεις ΡΟΕΣ)Πηγή: http://logioshermes.blogspot.com/2010/10/blog-post_5590.html?m=0#ixzz249Qiu5RG

Η Ύδρα και πάλι πρώτη σήκωσε τη σημαία της ανεξαρτησίας!

Γιάννης Σταύρου, Ύδρα, λάδι σε καμβά

 Η Ύδρα και πάλι πρώτη σήκωσε τη σημαία της ανεξαρτησίας στην σύγχρονη Τουρκιά. Η φοροαρπαγή των ανίκανων πάντα κυβερνώντων ξεπερνά τα όρια της ανθρώπινης αντοχής. Κρύβουν με επιμέλεια την προσωπική τους ευθύνη και ανικανότητα πισω από την γκαιμπελική προπαγάνδα που διχαστικά διαδίδει ότι οι φοροφυγάδες κλέβουν τα χρήματα του διπλανού τους. 

Η ελληνική πολιτεία οφείλει, όχι οι πολίτες. Όχι οι Υδραίοι.

Σχολιάζει σωστά το defencenet (παρακάτω):
Δεν είδαμε να γίνεται αντίστοιχη κινητοποίηση π.χ. όταν προσάραξε η θαλαμηγός με σημαία Μάλτας μεταξύ Χίου και Οινουσσών και επιτράπηκε στην τουρκική Ακτοφυλακή να εκτελέσει αποστολή έρευνας διάσωσης όχι απλώς εντός των ΕΧΥ, αλλά επάνω σε ελληνικό έδαφος, αφού οι βραχονησίδες Πρασονήσια είναι ελληνικό έδαφος.
Το περιπολικό ανοικτής θαλάσσης ΛΣ 070 με κανονικό πυργίσκο πυροβόλου στην πλώρη του (κατ'αυτό τον τρόπο οι κάτοικοι που επικοινώνησαν με το defencenet.gr μέσα στον καταιγισμό καπνογόνων και δακρυγόνων που έριχναν τα ΜΑΤ θεώρησαν ότι πρόκειται για πλοίο του ΠΝ) αντί να περιπολεί στο Α.Αιγαίο ή να μεταφέρει προσωπικό στην Χίο που κατακαίγεται, μετέφερε ΜΑΤ για την σύλληψη ενός ταβερνιάρη στην Ύδρα!

Βοσκοί, στη μάντρα της Πολιτείας, οι λύκοι!

Κωστής Παλαμάς (1859-1943)
(λεπτομέρεια από το έργο του Γεωργίου Ροϊλού)

Βοσκοί, στη μάντρα της Πολιτείας, οι λύκοι! Οι λύκοι!

Στα όπλα, Ακρίτες! Μακριά και οι φαύλοι και οι περιττοί,

Καλαμαράδες και δημοκόποι και μπολσεβίκοι

Για λόγους άδειους ή για του ολέθρου τα έργα βαλτοί.

Κωστής Παλαμάς

(με αφορμή την Μικρασιατική Καταστροφή)

Στη μνήμη του Παναγιώτη Κονδύλη

Η διάδοση της δυτικής μαζικής δημοκρατίας σε παγκόσμια κλίμακα όχο μόνον δεν θα γεννήσει παντού πιστά αντίγραφα, αλλά θα αλλάξει και αυτήν την ίδια στις μητροπολιτικές χώρες, πυροδοτώντας παράλληλα οξύτατους αγώνες κατανομής. 
Αν ο 20ος αιώνας σήμανε τη διάψευση της κομμουνιστικής ουτοπίας, ο 21ος θα χαρακτηρισθεί από την κατάρρευση της φιλελεύθερης. Ποιά συγκεκριμένα γεγονότα θα συγκροτήσουν τις μεγάλες ροπές κατά τον 21ο αιώνα, που θα είναι ο συκλονιστικότερος και τραγικότερος της ανθρώπινης Ιστορίας, δεν μπορούμε να ξέρουμε. 
Ένα ωστόσο είναι βέβαιο: η Ιστορία δεν τελείωσε, κανείς απ' όσους ζουν σήμερα δεν πρόκειται να πεθάνει γνωρίζοντας πως θα τελειώσει. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιγράψουμε τις κινητήριες δυνάμεις της, μέσα στη δεδομένη βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη συγκυρία. Και η περιγραφή αυτή δεν είναι έργο του ιδεολόγου και του ηθικολόγου - απαιτεί ματιά ασκημένη στη θέαση της ιστορικότητας των φαινομένων.

Παναγιώτης Κονδύλης, "Από τον 20ο στον 21ο αιώνα"

Εκδ. Θεμέλιο, 1998

Περί φίλων...

 

Vauvenargues (1715-1747)

Λίγους φίλους δημιουργεί η ευτυχία.

Βωβενάργκ

Συμπληρώνουμε:

Και πολύ λιγότερους, η δυστυχία...

Ν' αποφασίσουμε...

Ή χωροφύλακες ή εγκληματίες, Τσέζαρε Παβέζε

Π.Κονδύλης: Ο στοχαστής που προφήτεψε την γεωστρατηγική έκλειψη της χώρας

 Αναδημοσίευση από:
http://www.logikiellada.blogspot.gr/2012/08/682012.html
http://www.defencenet.gr/defence/index.php?option=com_content&task=view&id=49977&Itemid=139

 

 Οι τοποθετήσεις και οι απόψεις του κορυφαίου Έλληνα γεωστρατηγικού στοχαστή Παναγιώτη Κονδύλη που έφυγε τόσο πρόωρα, σε ηλικία μόλις 55 ετών, το 1998, αποτελούν σήμερα το βασικό πλαίσιο σκέψης και προσέγγισης των εθνικών προβλημάτων σε όλα τα επίπεδα της εθνικής δραστηριότητας: αμυντικής, πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής. Διαβάζοντας αυτά που έγραψε είκοσι χρόνια πριν και εκδόθηκαν στην Ελλάδα το 1990, νομίζει κανείς ότι γράφτηκαν αυτή την εβδομάδα!
Λεπτομέρεια: η αίτησή του για έδρα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στις αρχές τις δεκαετίας του ’80, απορρίφθηκε...

«Όπου το έθνος συρρικνώνεται και φθίνει, εκεί η διάσταση ανάμεσα σε εθνική μυθολογία και εθνική πραγματικότητα έχει, μακροπρόθεσμα τουλάχιστον, μοιραίες συνέπειες. Η σημερινή Ελλάδα αποτελεί ακριβώς περίπτωση φθίνοντος έθνους, το οποίο εκλαμβάνει τις έμμονες μυθολογικές του ιδέες για τον εαυτό του ως ρεαλιστική αυτεπίγνωση.
Δεν είναι διόλου περίεργο ότι η ψυχολογική αυτή κατάσταση συχνότατα tγιατί το απαραίτητο υπόβαθρο και πλαίσιο της υγιούς αυτεπίγνωσης είναι η γνώση του ευρύτερου περιβάλλοντος κόσμου, μέσα στον οποίο καλείται να δράσει ένα ατομικό ή συλλογικό υποκείμενο, αποτιμώντας κατά το δυνατόν νηφάλια τις δυνατότητές του και υποκαθιστώντας τη νοσηρά εγωκεντρική αρχή της ηδονής με τη φυσιολογικά εγωκεντρική αρχή της πραγματικότητας.

Όπως οι κατώτεροι ζωικοί οργανισμοί, έτσι και οι σημερινοί Έλληνες αντιδρούν με έντονες αντανακλαστικές κινήσεις μοναχά σ’ ό,τι τους ερεθίζει άμεσα και ειδικά – οι δηλώσεις κάποιου «φιλέλληνα» στη Χαβάη ή κάποιου «μισέλληνα» στη Γροιλανδία (κι ας μη μιλήσουμε καθόλου για τα όσα παρεμφερή μαθαίνει κανείς από τις Βρυξέλλες ή την Ουάσιγκτον) ευφραίνουν ή εξάπτουν, αναλόγως, τα πνεύματα, πολύ περισσότερο απ’ ό,τι τα απασχολούν τα ουσιώδη (αν και συχνά αφανή) μεγέθη της πολιτικής και της οικονομίας.
Εκείνο όμως που προπαντός αρνείται να κατανοήσει σε μόνιμη βάση η ελληνική πλευρά, καθώς έχει αυτοπαγιδευθεί στις υπεραναπληρώσεις των ηθικολογικών άλλοθι, είναι ότι κάθε ισχυρισμός και κάθε διεκδίκηση μετρούν μόνο τόσο, όσο και η εθνική οντότητα πού στέκει πίσω τους.
Όποιος λ.χ. μονίμως επαιτεί δάνεια και επιδοτήσεις για να χρηματοδοτήσει την οκνηρία και την οργανωτική του ανικανότητα δεν μπορεί να περιμένει ότι θα εντυπωσιάσει ποτέ κανέναν με τα υπόλοιπα «δίκαιά» του.
Ούτε μπορεί κανείς να περιμένει ότι θα ληφθεί ποτέ σοβαρά υπ’ όψιν μέσα στο διεθνές πολιτικό παιγνίδι, αν δεν έχει κατανοήσει και αν δεν συμπεριφέρεται έχοντας κατανοήσει, ότι πίσω και πέρα από τις μη δεσμευτικές διακηρύξεις αρχών ή τις αόριστες φιλοφρονήσεις, τις φιλίες ή τις έχθρες τις δημιουργεί και τις παγιώνει η σύμπτωση ή η απόκλιση των συμφερόντων.

Όμως στη βάση αυτή μπορεί να κινηθεί μόνον όποιος έχει την υλική δυνατότητα να προσφέρει τόσα, όσα ζητά ως αντάλλαγμα.
Με άλλα λόγια: οι κινήσεις στο πολιτικό-διπλωματικό πεδίο αποδίδουν όχι ανάλογα με το «δίκαιο», το οποίο άλλωστε η κάθε πλευρά ορίζει για λογαριασμό της, αλλά ανάλογα με το ιστορικό και κοινωνικό βάρος των αντίστοιχων συλλογικών υποκειμένων, το οποίο όλοι αποτιμούν κατά μέσον όρο παρόμοια, όπως γίνεται και με τα εμπορεύματα στην αγορά.
Επιπλέον, καμία προστασία και καμία συμμαχία δεν κατασφαλίζει τελειωτικά όποιον βρίσκεται μαζί της σε σχέση μονομερούς εξάρτησης. Η αξία μιας συμμαχίας για μιαν ορισμένη πλευρά καθορίζεται από το ειδικό βάρος της πλευράς αυτής μέσα στο πλαίσιο της συμμαχίας. Ισχυροί σύμμαχοι είναι άχρηστοι σ’ όποιον δεν διαθέτει ο ίδιος σεβαστό ειδικό βάρος, εφ’ όσον ανάλογα με τούτο εδώ αυξομειώνεται το ενδιαφέρον των ισχυρών.

Ίσως να θεωρεί κανείς «απάνθρωπα» και λυπηρά αυτά τα δεδομένα· αν όμως ασκεί εθνική πολιτική αγνοώντας τα, αργά ή γρήγορα θα βρεθεί σε μια κατάσταση όπου τη λύπη για την ηθική κατάπτωση των άλλων θα τη διαδεχθεί ο θρήνος για τις δικές του συμφορές.
Μιλώντας για τις προϋποθέσεις και τις παραμέτρους μιας ελληνικής εθνικής πολιτικής μέσα στη σημερινή πλανητική συγκυρία δεν είναι δυνατό να μην ανασκοπήσουμε την πορεία πού οδήγησε στη σημερινή κρίση η απίσχνανση της ελληνικής εθνικής οντότητας. Για να μείνουμε με κάθε δυνατή συντομία στα ουσιώδη σημεία, θα πούμε ότι η πορεία αυτή περιλαμβάνει δύο μεγάλες φάσεις.

Η πρώτη αναφέρεται στη συνεχή και αμετάκλητη γεωπολιτική συρρίκνωση του Ελληνισμού μετά την καταστροφή του 1922, την οποία ελάχιστα μόνον ανέστειλε η ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα. Μια κεντρική ιδιομορφία της νεοελληνικής ιστορίας ήταν το ασύμπτωτο έθνους και κράτους, όχι επειδή το κράτος, το οποίο βρισκόταν υπό τον έλεγχο της ελληνικής εθνότητας, περιείχε σε αξιόλογο βαθμό και εθνότητες ξένες, όχι δηλαδή επειδή το κράτος ήταν ευρύτερο από το έθνος, όπως έγινε σε άλλες περιπτώσεις (π.χ. τη ρωσική), αλλά για τον αντίθετο ακριβώς λόγο: το έθνος ήταν εξ αρχής κατά πολύ ευρύτερο από το κράτος.
Τούτο το χάσμα μεταξύ έθνους και κράτους έκλεισε, πάλι, μόνον εν μέρει με την επέκταση τού κράτους, έτσι ώστε να συμπεριλάβει το σώμα του έθνους. Αυτό έγινε με την ένωση των Ιονίων Νήσων και προ παντός με τους Βαλκανικούς Πολέμους, έκτοτε όμως η πορεία αντιστράφηκε: το έθνος συνέπιπτε όλο και περισσότερο με το κράτος επειδή εξολοθρευόταν ή εκτοπιζόταν σε όσες περιοχές βρίσκονταν έξω από το κράτος, δηλαδή επειδή συρρικνωνόταν γεωπολιτικά.

Η γεωγραφική σύμπτωση έθνους και κράτους, όπως σε μεγάλο βαθμό υφίσταται σήμερα, πραγματο- ποιήθηκε όταν, μετά τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας, αφανίσθηκε ο Ελληνισμός της Ρωσίας, των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής.
Η προσωρινά τελευταία πράξη αυτής της τραγωδίας διαδραματίσθηκε στην Κύπρο, όπου, πολύ πριν από το ολέθριο πραξικόπημα του 1974, η ελληνική διπλωματία έδειξε πόσο είναι ανίκανη να κάνει μακρόπνοη και τελέσφορο εθνική πολιτική εμπνεόμενη όχι από συναισθηματισμούς και ρητορείες περί «εθνικών δικαίων», αλλά από τη γνώση και τη φρόνιμη στάθμιση των διεθνών παραγόντων.
Δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε ιδιαίτερα τι πλεονεκτήματα έχει ένα έθνος επεκτεινόμενο πέρα από τα όρια του κράτους του. Όχι μόνον ο κύριος κορμός του έθνους, που ζει μέσα στο κράτος, δέχεται συνεχώς ζείδωρες μεταγγίσεις αίματος απ’ έξω, αλλά και το ίδιο το εθνικό κράτος, έχοντας το μάτι στυλωμένο στους ομοεθνείς του εξωτερικού, έχει μιαν αίσθηση ευρύτερης ιστορικής ευθύνης και αποστολής.

Όποιος θα κατανοήσει χωρίς προκαταλήψεις τι οφείλει ο σημερινός τουρκικός δυναμισμός στην αίσθηση αυτή, θα καταλάβει εύκολα για ποιο πράγμα μιλάμε, δεδομένου ότι οι αντίστοιχες ελληνικές εμπειρίες φαίνονται να έχουν εξανεμισθεί από καιρό. Πράγματι, ένα καθοριστικό γνώρισμα της σημερινής ελληνικής εθνικής ζωής, δηλαδή της εθνικής ζωής μετά τη γεωπολιτική συρρίκνωση του Ελληνισμού, είναι η απουσία ιστορικών στόχων ικανών να κινητοποιήσουν συνειδητά και μακροπρόθεσμα συλλογικές δυνάμεις.

Διαβάστε το πλήρες άρθρο εδώ

τους προγόνους τους πουλούν...

Τα παιδιά δεν έχουν μνήμη
τους προγόνους τους πουλούν
και ο,τι αρπάξουν δεν θα μείνει
γιατί ευθύς μελαγχολούν...

 

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο
Μουσική / Στίχοι: Μάνος Χατζιδάκις

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο
δεν μιλάν με τον καιρό
μόνο πέφτουν στα ποτάμια
για να πιάσουν τον σταυρό.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο
κυνηγούν έναν τρελό
τον επνίγουν με τα χέρια
και τον καίνε στον γιαλό.

Έλα κόρη της σελήνης,
κόρη του αυγερινού.
Να χαρίσεις στα παιδιά μας
λίγα χάδια του ουρανού.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο
κυνηγάνε τους αστούς
πετσοκόβουν τα κεφάλια
από εχθρούς και από πιστούς.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο
κόβουν δεντρολιβανιές
και στολίζουν τα πηγάδια
για να πέσουν μέσα οι νιες.

Τα παιδιά μες τα χωράφια
κοροϊδεύουν τον παπά
του φοράνε όλα τα άμφια
και το παν στην αγορά.

Έλα κόρη της σελήνης,
έλα και άναψε φωτιά.
Κοίτα τόσα παλικάρια
που κοιμούνται στη νυχτιά.

Τα παιδιά δεν έχουν μνήμη
τους προγόνους τους πουλούν
και ο,τι αρπάξουν δεν θα μείνει
γιατί ευθύς μελαγχολούν.

Σονάτα του σεληνόφωτος...

Αφιερωμένο στα αυγουστιάτικα φεγγάρια... Όσο ακόμα τα απολαμβάνουμε...

 

Γιάννης Σταύρου, Στο φως της σελήνης, λάδι σε καμβά