χαμογέλασε...

"Χαμογέλασε με κατανόηση - κάτι περισσότερο από κατανόηση. Ήταν ένα από αυτά τα μοναδικά χαμόγελα με ποιότητα αιώνιας διαβεβαίωσης, που συναντάς τέσσερις ή πέντε φορές στη ζωή. Αντιμετώπιζε - ή φαινόταν να αντιμετωπίζει - ολόκληρο τον εξωτερικό κόσμο για μια στιγμή, και στη συνέχεια επικεντρώθηκε σε εσάς με μια ακαταμάχητη προκατάληψη υπέρ σας.
Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ"
*
"He smiled understandingly — much more than understandingly. It was one of those rare smiles with a quality of eternal reassurance in it, that you may come across four or five times in life. It faced — or seemed to face — the whole external world for an instant, and then concentrated on you with an irresistible prejudice in your favor.
Francis Scott Fitzgerald"

                                      Γιάννης Σταύρου, Πορτρέτο νέας γυναίκας (λεπτομέρεια)

κόσμοι...

"Αν δεν είχα δημιουργήσει τον δικό μου κόσμο, θα είχα πιθανόν πεθάνει στον κόσμο των άλλων."
Αναίς Νιν
*
"Si je n’avais pas créé mon propre monde, je serais probablement morte dans celui des autres."
Anais Nin

 

Γιάννης Σταύρου, λεπτομέρειες από έργα μου, ατάκτως ειρημένα

το απώτατο και μακρυνό σύμπαν...

 .. Όσο πλησιάζουμε τον θάνατο, τόσο περισσότερο στρέφουμε το βλέμμα μας στη γη. Όχι γενικά στη γη, αλλά σε κείνο ακριβώς το ασήμαντο αλλά τόσο αγαπημένο, τόσο νοσταλγημένο κομμάτι γης όπου περάσαμε τα παιδικά μας χρόνια. Και που παραμένει προφυλαγμένο στη μνήμη, γιατί εκεί ξεκίνησε η σκληρή μαθητεία.
Με θλίψη ξαναφέρνω στο μυαλό μου αυτό το απώτατο και μακρυνό σύμπαν, το συμπυκνωμένο τώρα σ΄ένα πρόσωπο, μια μικρή πλατεία, ένα δρόμο...

Ερνέστο Σάμπατο
Πριν το Τέλος (απόσπασμα)
(μετ. Αγγελική Βασιλάκου)

Γιάννης Σταύρου, Διαγώνιος 1955, Θεσσαλονίκη

γυναίκα υπνοβάτις...

Στο τοπίο χάνεται
Και φεύγει στα κύματα τόσο γρήγορα
που δεν έχει χρόνο να πνιγεί...

Γιάννης Σταύρου, Πορτρέτο νέας γυναίκας

Χρυσαυγή Τούμπα
Χειμωνιάτικη νύχτα

Τα σπίτια απόψε σφιχταγκαλιάζονται
αιωρούμενα πάνω στην έσχατη στιγμή του δειλινού
Η νύχτα κρατάει την αναπνοή της μην καταρρεύσουν.
Τρέχουν ανάσες στους έρημους δρόμους
ασθμαίνουσες αστραπές μέσα από τα σύννεφα
Ριπές χειμώνα λυγίζουν τα πανάρχαια κυπαρίσσια.
Μέσα από τους τοίχους βαραίνουν τα κάδρα
Σβησμένες γενεαλογίες και τόποι δονούνται στις φλέβες τους
πιασμένες στα σαγόνια του χρόνου.
Έξω ξεγυμνώνεται ο άνεμος μουσκεμένος μέχρι το κόκαλο
Παίρνει τη νύχτα και την παρασέρνει σ' ένα δρόμο αιώνιας επιστροφής
Κι εκείνη βαδίζει παράλληλα με τη ζωή της
- γυναίκα υπνοβάτις -
Στο τοπίο χάνεται
Και φεύγει στα κύματα τόσο γρήγορα
που δεν έχει χρόνο να πνιγεί.

16.1. 2021

Οι αναδιπλώσεις των κυμάτων...

Αναπνέεις με το στέρνο των μακρινών ηρεμιών,
ποὺ έχω γι᾿ αυτὲς διαβάσει
στοὺς πολύτομους κόπους ποὺ έδεσα.
Σ᾿ ένα ἀβαθή σου στεναγμὸ βούλιαξε ένα βαπόρι.
Δὲν θὰ ήτανε βαπόρι. Θὰ ήτανε σκιάχτρο
στα υγρὰ περβόλια τῆς φυγής
να μὴν πηγαίνουν οι διαθέσεις
να την τσιμπολογάνε...

 Γιάννης Σταύρου, Νυχτερινό καράβι (λεπτομέρεια)

Κική Δημουλά
Γη των απουσιών

Τώρα θὰ κοιτάζεις μία θάλασσα.
Η διάθεση νὰ σὲ εντοπίσω
στη συστρεφόμενη εντός μου γη των απουσιών
έτσι σὲ βρίσκει:
πικρὴ παραθαλάσσια αοριστία.
Εκεί δεν έχει ακόμα νυχτώσει
κι ας νύχτωσε τόσο εδώ
των τόπων οι κρίσιμες ώρες
σπάνια συμπίπτουν.
Κάτι σαν φως καὶ ούτε φως,
η ώρα του εαυτού σου έχει πέσει.
Χορεύουν φύκια
κάτω ἀπ᾿ τὸ τζάμι του νερού.
Τα ρηχά, έχουν κι αυτὰ
τα βάσανά τους και τα γλέντια τους.
Τώρα θὰ έχουν λύσει τὰ μαλλιά τους
οι αγνὲς ησυχίες τριγύρω
μὲ τὴ σιωπή σου θὰ τὶς κάνεις
γυναίκες σου εκπληρωμένες.
Ξαπλώνουν δίπλα σου.
Η σκέψη σου στερεώνει σκαλοπάτια στὸν αέρα
κι ανεβαίνει. Σὲ κρατάει στὸ ράμφος της.
Που ξέρω εγὼ τὰ ευαίσθητα σημεία του πελάγους
γιὰ νὰ σὲ καταλάβω;
Θὰ κοιτάζεις μία έρημη θάλασσα.
Τὸ βλέμμα σου δὲν παραλλάζει
ἀπὸ πλαγιὰ ποὺ γλυκὰ
καὶ μ᾿ ανακούφιση σκουραίνει
κατρακυλώντας μὲς στὴν απομάκρυνση.
Αναπνέεις με το στέρνο των μακρινών ηρεμιών,
ποὺ έχω γι᾿ αυτὲς διαβάσει
στοὺς πολύτομους κόπους ποὺ έδεσα.
Σ᾿ ένα ἀβαθή σου στεναγμὸ βούλιαξε ένα βαπόρι.
Δὲν θὰ ήτανε βαπόρι. Θὰ ήτανε σκιάχτρο
στα υγρὰ περβόλια τῆς φυγής
να μὴν πηγαίνουν οι διαθέσεις
να την τσιμπολογάνε.
Η τερατώδης του πελάγους δυνατότητα,
η κίνηση του πλάτους,
φθάνει στὰ πόδια σου αφρός,
ψευτοεραστὴς στα πρώτα βότσαλα.
Τοὺς σκάει ένα φιλὶ καὶ ξεμεθάει.

Τώρα, θὰ σου έχουν πει ό,τι είχαν να σου πουν
Οι αναδιπλώσεις των κυμάτων
καὶ θὰ επιστρέφεις κάπου.
Θὰ παίρνεις κάποιο χωματόδρομο,
μιὰ άλλη άπλα,
αλλού γυμνὴ κι ἀλλού ντυμένη μὲ βλάστηση.
Η σκέψη σου, μετὰ ἀπὸ τόση θάλασσα,
κατέβηκε απὸ γλάρος,
βάζει τὸ δέρμα της προσαρμογής καὶ χάνεται.
Όπου είναι θάμνος, πράσινη
όπου σκοτεινό, σκοτεινή.
Εκεί που οι καλαμιὲς σπέρνουν ψιθύρους,
ψιθυριστή,
όπου περνάει ρίζα, ριζωμένη
όπου κυλάει ρυάκι, ρέουσα
κι όπου δαγκώνει η πέτρα, πέτρινη.
Στὴν ψυχή σου δὲν φθάνει κανεὶς
ούτε διὰ ξηράς ούτε διὰ θαλάσσης.
Αυτὸ τὸ δισκίο,
τὸ ακουμπισμένο στὸ μαύρο ατμοσφαιρικὸ τραπέζι,
ποὺ τὸ περνάς κι εσύ, όπως κι οι άλλοι, για φεγγάρι,
ασ᾿ το, δεν είναι φεγγάρι.
Είναι τὸ βραδινό μου χάπι
τὸ ψυχοτρόπο.

Θεωρούσαν τους εαυτούς τους ελεύθερους...

.. Απ’ αυτή την άποψη οι συμπολίτες μας ήταν σαν όλο τον κόσμο, σκέφτονταν τους εαυτούς τους και, για να το πούμε κι αλλιώς, ήταν ανθρωπιστές: δεν πίστευαν στις δυστυχίες. Η δυστυχία δεν είναι στα μέτρα του ανθρώπου, επομένως λέμε ότι η δυστυχία δεν είναι πραγματική, είναι ένα κακό όνειρο που θα περάσει...

Γιάννης Σταύρου, Ανθισμένη αμυγδαλιά (λεπτομέρεια)

Αλμπέρ Καμύ 

Πανούκλα (απόσπασμα)

«Οι δυστυχίες, στην πραγματικότητα, είναι μια κοινή υπόθεση, αλλά δύσκολα τις πιστεύει κανείς όταν του πέσουν στο κεφάλι. Υπήρξαν στον κόσμο τόσο πανούκλες όσοι και πόλεμοι. Και παρόλα αυτά οι πανούκλες και οι πόλεμοι πάντα βρίσκουν τους ανθρώπους το ίδιο απροετοίμαστους. Ο γιατρός Ριέ ήταν απροετοίμαστος, όπως και οι συμπολίτες μας και έτσι πρέπει να καταλάβουμε τους δισταγμούς τους. Και μ’ αυτόν τον τρόπο επίσης πρέπει να καταλάβουμε ό,τι μοιράστηκε ανάμεσα στην ανησυχία και την εμπιστοσύνη. Όταν ξεσπάει ένας πόλεμος, οι άνθρωποι λένε: “Δεν θα διαρκέσει πολύ, είναι πολύ ανόητο”.

Κι αναμφίβολα ένας πόλεμος είναι σίγουρα πολύ ανόητος, αλλά αυτό δεν τον εμποδίζει να διαρκέσει. Η ανοησία επιμένει πάντα και θα μπορούσε κανείς να το διακρίνει αν δεν σκέφτομασταν μόνο τον εαυτό του. Απ’ αυτή την άποψη οι συμπολίτες μας ήταν σαν όλο τον κόσμο, σκέφτονταν τους εαυτούς τους και, για να το πούμε κι αλλιώς, ήταν ανθρωπιστές: δεν πίστευαν στις δυστυχίες. Η δυστυχία δεν είναι στα μέτρα του ανθρώπου, επομένως λέμε ότι η δυστυχία δεν είναι πραγματική, είναι ένα κακό όνειρο που θα περάσει. Αλλά δεν περνάει πάντα, και από κακό όνειρο σε κακό όνειρο, είναι οι άνθρωποι που περνάνε, και πρώτα πρώτα οι ανθρωπιστές, γιατί δεν πήραν τις προφυλάξεις τους.

Οι συμπολίτες μας δεν ήταν πιο ένοχοι από άλλους, ξεχνούσαν να είναι μετριόφρονες, αυτό είναι όλο και σκέφτονταν ότι όλα είναι ακόμη δυνατά για αυτούς· πράγμα που σήμαινε ότι οι δυστυχίες είναι αδύναμες. Συνέχιζαν να κάνουν επιχειρήσεις, να ετοιμάζουν ταξίδια, και να έχουν γνώμες. Πως θα μπορούσαν να σκεφτούν τη πανούκλα, που καταργεί το μέλλον, τις μετακινήσεις, τις συζητήσεις; Θεωρούσαν τους εαυτούς τους ελεύθερους, αλλα κανένας δεν θα είναι ποτέ ελεύθερος, όσο υπάρχουν δυστυχίες».

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!

.. Η ζωή στέκεται εκεί: κοντά στο άλμα που δεν κάνουμε...
Julio Cortazar

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ! ΚΑΛΟΤΑΞΙΔΗ!

                                                        Γιάννης Σταύρου, Δειλινό στο λιμάνι