Διαβάζοντας Μπαλζάκ...

Γιάννης Σταύρου, Στο κύμα, λάδι σε καμβά

Όσο το περιβάλλον ασχημαίνει ανυπόφορα καλό είναι να θυμάσαι την φράση του Δαρβίνου και να εξηγείς νηφάλια, όσο μπορείς, τα ανεξήγητα: "Η καταγωγή μας είναι πηγή των κακών παθών μας. Ο διάβολος με μορφή μπαμπουίνου είναι ο παππούς μας"...

Επίσης, ακόμα καλύτερο είναι να καταφεύγεις στους αγαπημένους σου συγγραφείς. Τι μεγαλύτερη απόλαυση, υψηλή διασκέδαση και πραγματική συνομιλία..!

Ευκαιρία να χαρούμε μερικά αποφθέγματα ενός σπάνιου καλλιτέχνη και μοναδικού κοινωνικού αναλυτή...

Ονορέ Ντε Μπαλζάκ

• Αν μπορούσαμε να ζωγραφίσουμε με τα χέρια αυτά που βλέπουμε με τα μάτια.
• Η σκληρότητα και ο φόβος ανταλλάσσουν χειραψίες.
• Ούτε η ομορφιά δεν μπορεί να ανακουφίσει την εκκεντρικότητα.
• Τελικά, οι χειρότερες ατυχίες μας δεν συμβαίνουν ποτέ και οι περισσότερες δυστυχίες μας βασίζονται σε προλήψεις.
• Τα γεγονότα ποτέ δεν είναι απόλυτα, η έκβαση τους στηρίζεται αποκλειστικά στο άτομο. Η ατυχία μπορεί να είναι ένα σκαλοπάτι για τον ιδιοφυή, μια κολυμπήθρα για τον Χριστιανό, ένας θησαυρός για τον πολυτάλαντο άνθρωπο, και μια άβυσσος για τον αδύναμο.
• Ελάχιστοι άνθρωποι έχουν ανέβει στην εκτίμηση μας επειδή τους έχουμε ελέγξει από πολύ κοντά.
• Η αδυναμία προσφέρει πολύ μεγαλύτερα πλεονεκτήματα στους βλάκες απ’ όσο η δύναμη στους έξυπνους ανθρώπους. Παρατηρούμε έναν σπουδαίο άνθρωπο να παλεύει με το πεπρωμένο του χωρίς να σηκώνουμε ούτε το δαχτυλάκι μας για να τον βοηθήσουμε. Ενώ πατρονάρουμε έναν μπακάλη που ευθύνεται ο ίδιος για την χρεωκοπία του.
• Για τους επιχειρηματίες, ο κόσμος είναι μια μπάλα από χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία. Για τους περισσότερους νεαρούς, είναι μια γυναίκα. Για μερικές γυναίκες, είναι ένας άντρας. Και για άλλους μπορεί να είναι ένα σαλόνι, μια κλειστή παρέα, ένα κομμάτι της πόλης ή μια ολόκληρη πόλη.
• Για ορισμένους ανθρώπους, η ατυχία είναι ένα φανάρι που φωτίζει το σκοτάδι και τις πρόστυχες όψεις της κοινωνικής ζωής.
• Για τον δημοσιογράφο η κάθε πιθανότητα είναι αλήθεια του ευαγγελίου.
• Η προσεκτική παρατήρηση της Φύσης μας αποκαλύπτει κέφια ανώτατης ειρωνείας. Τοποθετεί για παράδειγμα τα δηλητηριώδη μανιτάρια δίπλα στα λουλούδια.
• Όσοι είχαν το ατύχηµα να συνοδεύσουν πολλούς απ’ τους δικούς τους στο νεκροταφείο, γνωρίζουν ότι κάθε υποκρισία σταµατάει στο αµάξι, κατά τη διάρκεια της πορείας από την εκκλησία στο κοιµητήρι. Οι αδιάφοροι αρχίζουν τη συζήτηση, ενώ οι πιο θλιµµένοι άνθρωποι παύουν να τους ακούν και τους αποχωρίζονται.
• Η ζωή είναι ένα ένδυµα. Όταν είναι λερωµένο το καθαρίζουµε, όταν τρυπήσει το µπαλώνουµε, αλλά µένει κανείς ντυµένος όσο πιο πολύ µπορεί!
• Η ευηµερία φέρνει µαζί της µια έξαψη, στην οποία οι κατώτεροι άνθρωποι ποτέ δεν αντιστέκονται.
• Οι γυναίκες µόνο όταν φθάσουν στο φθινόπωρο του βίου τους γνωρίζουν πώς να κάνουν τους άντρες ευτυχισµένους.
• Για µια γυναίκα είναι πολύ καλύτερο να υπακούει σ’ έναν άντρα µε ταλέντο, παρά να τραβάει από τη µύτη έναν ηλίθιο.
• Αν θέλεις να είσαι σπουδαίος άντρας, πρέπει να κάνεις το λόγο σου µια δεύτερη θρησκεία και να κρατιέσαι πάνω του σαν να βρίσκεται σ’ αυτόν όλη η τιµή σου.
• Οι καλύτερες καρδιές είναι καµιά φορά πολύ σκληρές.
• Ο πειρασµός δεν είναι αµαρτία. Η κακία έγκειται στο να νικηθεί κανείς απ’ αυτόν.
• Ο έρωτας µοιάζει µε την αναπνοή. ∆εν µπορεί µόνο να εκπνέεις, χωρίς και να εισπνέεις. Αν σταµατήσει η εισπνοή, αν δεν γίνει η ανταπόδοση του αισθήµατος, χάνεται η αναπνοή, χάνεται ο έρωτας.
• Οι παράνοµοι έρωτες είναι ανεκτοί απ’ τη σηµερινή κοινωνία, όσο δεν αποκαλύπτονται. Απαράλλακτα, όπως µε την κλεψιά στην αρχαία Σπάρτη.
• ∆εν πρέπει να ’σαι ούτε τρελός ούτε να προσπαθείς να ξεγελάσεις αυτή που φλερτάρεις. Μην µεγαλώνεις εκείνο που µόλις αισθάνεσαι.
• Οι γυναίκες δεν θέλουν ποτέ να τους ζητιανεύετε τον έρωτά τους.
• Όσο πιο πολύ κρατάει η αντίσταση, τόσο πιο δυνατή γίνεται η φωνή του έρωτα.
• Η γυναίκα στον έρωτα µοιάζει µε τη λύρα, που δεν φανερώνειτα µυστικά της, παρά µονάχα σ’ εκείνον που ξέρει καλά να τη χειρίζεται.
• Ο έρωτας µοιάζει µε τον αέρα. ∆εν ξέρουµε ποτέ από πού µπορεί να µας έρθει.
• Όποιος δεν µπορεί να κυβερνήσει γυναίκα, δεν µπορείνα κυβερνήσει και έθνος.
• Οι λαοί έχουν την ελευθερία για είδωλο. Μα πού βρίσκεται πάνω στη γη ένας λαός ελεύθερος;
• Ο εγωισµός είναι το δηλητήριο της φιλίας.
• Αξίζει περισσότερο να πολεµάς αδιάκοπα µε τους άνδρες, παρά να πολεµάς µε τη γυναίκα σου.
• Η πραότητα και η υπακοή είναι τα πιο ισχυρά όπλα της γυναίκας.
• Οι γυναίκες τα γνωρίζουν όλα από ένστικτο.
• Οι βασιλιάδες και οι γυναίκες νοµίζουν ότι όλα όσα γίνονται οφείλονται σ’ αυτούς.
• Υπάρχει µια γυναίκα στην αρχή κάθε µεγαλουργήµατος.
• Όταν οι γυναίκες µιµούνται τους άνδρες, αποκτούν όλα τα ελαττώµατά τους, χωρίς να παίρνουν καµία αρετή τους.
• Υπάρχουν αισθήµατα που οι γυναίκες τα διαισθάνονται και είναι µάταια κάθε προσπάθεια των ανδρών να τ’ αποκρύψουν.
• Οι γενναίοι άντρες είναι κακοί έµποροι.
• Πάνω απ’ όλα, η αληθινή αγάπη ζει στη µνήµη.
• Η άμιλλα θαυμάζει και αγωνίζεται να μιμηθεί τα μεγάλα κατορθώματα - ο φθόνος καταλήγει μόνο στην κακεντρέχεια.
• Η άμιλλα δεν είναι ανταγωνισμός. Η άμιλλα είναι το τέκνο της φιλοδοξίας - ο ανταγωνισμός είναι η παραμελημένη θυγατέρα του φθόνου.
• Ο φθόνος παραμονεύει στον πάτο της ανθρώπινης καρδιάς, όπως η έχιδνα στην τρύπα της.

Η άλλη άποψη. Γύρω από τη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης

Γιάννης Σταύρου, Πρωϊνό, λάδι σε καμβά

Με αφορμή το μεγάλο πείραμα που ξεκίνησε στο CERN, καλό είναι να γνωρίζουμε λίγο και την "άλλη άποψη"...
Τον Μάιο του 2004 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό NEW SCIENTIST ανοιχτή επιστολή που προώθησαν γνώστοί επιστήμονες από όλον τον κόσμο, σύμφωνα με την οποία η θεωρία του BIG BANG τίθεται σε αμφισβήτηση όσον αφορά την επιστημονική μέθοδολογία.
Ακολουθεί το κείμενο της ανοιχτής επιστολής:

Our ideas about the history of the universe are dominated by big bang theory. But its dominance rests more on funding decisions than on the scientific method, according to Eric J Lerner, mathematician Michael Ibison of Earthtech.org, and dozens of other scientists from around the world.

An Open Letter to the Scientific Community

Cosmology Statement.org (Published in New Scientist, May 22-28 issue, 2004, p. 20)


The big bang today relies on a growing number of hypothetical entities, things that we have never observed– inflation, dark matter and dark energy are the most prominent examples. Without them, there would be a fatal contradiction between the observations made by astronomers and the predictions of the big bang theory.
In no other field of physics would this continual recourse to new hypothetical objects be accepted as a way of bridging the gap between theory and observation. It would, at the least, RAISE SERIOUS QUESTIONS ABOUT THE VALIDITY OF THE UNDERLYING THEORY.

But the big bang theory can’t survive without these fudge factors. Without the hypothetical inflation field, the big bang does not predict the smooth, isotropic cosmic background radiation that is observed, because there would be no way for parts of the universe that are now more than a few degrees away in the sky to come to the same temperature and thus emit the same amount of microwave radiation.

Without some kind of dark matter, unlike any that we have observed on Earth despite 20 years of experiments, big-bang theory makes contradictory predictions for the density of matter in the universe. Inflation requires a density 20 times larger than that implied by big bang nucleosynthesis, the theory’s explanation of the origin of the light elements. And without dark energy, the theory predicts that the universe is only about 8 billion years old, which is billions of years younger than the age of many stars in our galaxy.

What is more, the big bang theory can boast of no quantitative predictions that have subsequently been validated by observation. The successes claimed by the theory’s supporters consist of its ability to retrospectively fit observations with a steadily increasing array of adjustable parameters, just as the old Earth-centred cosmology of Ptolemy needed layer upon layer of epicycles.

Yet the big bang is not the only framework available for understanding the history of the universe. Plasma cosmology and the steady-state model both hypothesise an evolving universe without beginning or end. These and other alternative approaches can also explain the basic phenomena of the cosmos, including the abundances of light elements, the generation of large-scale structure, the cosmic background radiation, and how the redshift of far-away galaxies increases with distance. They have even predicted new phenomena that were subsequently observed, something the big bang has failed to do.

Supporters of the big bang theory may retort that these theories do not explain every cosmological observation. But that is scarcely surprising, as their development has been severely hampered by a complete lack of funding. Indeed, such questions and alternatives cannot even now be freely discussed and examined. An open exchange of ideas is lacking in most mainstream conferences.

Whereas Richard Feynman could say that “science is the culture of doubt,” in cosmology today doubt and dissent are not tolerated, and young scientists learn to remain silent if they have something negative to say about the standard big bang model. Those who doubt the big bang fear that saying so will cost them their funding.

Even observations are now interpreted through this biased filter, judged right or wrong depending on whether or not they support the big bang. So discordant data on red shifts, lithium and helium abundances, and galaxy distribution, among other topics, are ignored or ridiculed. This reflects a growing dogmatic mindset that is alien to the spirit of free scientific enquiry.

Today, virtually all financial and experimental resources in cosmology are devoted to big bang studies. Funding comes from only a few sources, and all the peer-review committees that control them are dominated by supporters of the big bang. As a result, the dominance of the big bang within the field has become self-sustaining, irrespective of the scientific validity of the theory.

Giving support only to projects within the big bang framework undermines a fundamental element of the scientific method — the constant testing of theory against observation. Such a restriction makes unbiased discussion and research impossible. To redress this, we urge those agencies that fund work in cosmology to set aside a significant fraction of their funding for investigations into alternative theories and observational contradictions of the big bang. To avoid bias, the peer review committee that allocates such funds could be composed of astronomers and physicists from outside the field of cosmology.

Allocating funding to investigations into the big bang’s validity, and its alternatives, would allow the scientific process to determine our most accurate model of the history of the universe.

Signed:

(Institutions for identification only)

Eric J. Lerner, Lawrenceville Plasma Physics (USA)

Michael Ibison, Institute for Advanced Studies at Austin (USA) /Earthtech.org

www.earthtech.org

http://xxx.lanl.gov/abs/astro-ph/0302273

http://supernova.lbl.gov/~evlinder/linderteachin1.pdf

John L. West, Jet Propulsion Laboratory, California Institute ofTechnology (USA)

James F. Woodward, California State University, Fullerton (USA)

Halton Arp, Max-Planck-Institute Fur Astrophysik (Germany)

Andre Koch Torres Assis, State University of Campinas (Brazil)

Yuri Baryshev, Astronomical Institute, St. Petersburg State University(Russia)

Ari Brynjolfsson, Applied Radiation Industries (USA)

Hermann Bondi, Churchill College, University of Cambridge (UK)

Timothy Eastman, Plasmas International (USA)

Chuck Gallo, Superconix, Inc.(USA)

Thomas Gold, Cornell University (emeritus) (USA)

Amitabha Ghosh, Indian Institute of Technology, Kanpur (India)

Walter J. Heikkila, University of Texas at Dallas (USA)

Thomas Jarboe, University of Washington (USA)


Jerry W. Jensen, ATK Propulsion (USA)

Menas Kafatos, George Mason University (USA)

Paul Marmet, Herzberg Institute of Astrophysics (retired) (Canada)

Paola Marziani, Istituto Nazionale di Astrofisica, OsservatorioAstronomico di Padova (Italy)

Gregory Meholic, The Aerospace Corporation (USA)

Jacques Moret-Bailly, Université Dijon (retired) (France)

Jayant Narlikar, IUCAA(emeritus) and College de France (India, France)

Marcos Cesar Danhoni Neves, State University of Maringá (Brazil)

Η μεγάλη στιγμή έφτασε. CERN 10-9-2008

Γιάννης Σταύρου, Bleu Blanc Rouge, λάδι σε καμβά

Παραθέτουμε αποσπάσματα από το άρθρο του Γιώργου Κιούση στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 9-9-2008.
Η έναρξη θα μεταδοθεί ζωντανά αύριο, μέσω live webcast στο Ιντερνετ και συγκεκριμένα στη διεύθυνση http://webcast.cern.ch και τηλεοπτικά από τη Eurovision.

Αναζητώντας το «σωματίδιο του Θεού»

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

Μία ημέρα πριν από την επιστροφή στην «ώρα μηδέν». Η μεγάλη στιγμή έφτασε. Αύριο, οι φυσικοί -και όχι μόνον- όλου του κόσμου θα έχουμε στραμμένο το βλέμμα στη Γενεύη όπου «ανάβει» τις «μηχανές» του, για την πρώτη σημαντική δοκιμή, ο Μεγάλος Επιταχυντής Συγκρουόμενων Δεσμών Αδρονίων (Large Hadron Collider, LHC) - η μεγαλύτερη πειραματική μηχανή σωματιδιακής Φυσικής που κατασκευάστηκε ποτέ, για να μελετήσουν οι επιστήμονες πώς επεισέρχεται η μάζα των σωματιδίων στις εξισώσεις που περιγράφουν την ύλη (με απλά λόγια, πώς αποκτούν μάζα τα σωματίδια) αλλά και ποια ήταν η κατάσταση συμπαντικής ύλης του Σύμπαντος ένα τρισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Εκρηξη (Big Bang) -περίπου 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν- και τη δημιουργία του κόσμου. Η έναρξη θα μεταδοθεί ζωντανά, μέσω live webcast στο Ιντερνετ και συγκεκριμένα στη διεύθυνση http://webcast.cern.ch και τηλεοπτικά από τη Eurovision.

Σύμφωνα με τον Διονύση Σιμόπουλο, αστροφυσικό και διευθυντή του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, «το βασικό ερώτημα είναι η ύπαρξη του σωματιδίου Χιγκς. Οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να δώσουν κάποια απάντηση στο φαινόμενο της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας, καθώς και σε όσα ερωτήματα προκύψουν κατά τη διενέργεια των πειραμάτων. Αλλά ο κύριος στόχος της αναζήτησής τους είναι το Χιγκς: το "Αγιο δισκοπότηρο" της Φυσικής». Ο Λέον Λέντερμαν που έδωσε το προσωνύμιο στο συγκεκριμένο σωματίδιο ήταν νομπελίστας φυσικός και δούλεψε πολλά χρόνια στο αντίστοιχο αμερικανικό ίδρυμα ερευνών, το Fermi Lab, στο Σικάγο. Ονόμασε έτσι το Χιγκς, επειδή αυτό δημιουργεί ένα πεδίο στο οποίο τα υπόλοιπα σωματίδια «κολυμπούν». Ανάλογα, λοιπόν, με το «κολύμπι» που κάνουν τα σωματίδια στην «παχύρρευστη θάλασσα» που δημιουργεί το Χιγκς, αποκτούν συγκεκριμένη έννοια και σημασία. Γι' αυτό, επειδή το πεδίο του Χιγκς καθορίζει και τα υπόλοιπα σωματίδια, ονομάστηκε το Χιγκς "σωματίδιο του Θεού"».

Ο LHC του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Φυσικής Σωματιδίων (CERN) είναι ο ισχυρότερος επιταχυντής σωματιδίων που φτιάχτηκε ποτέ. Θα παρέχει δέσμες πρωτονίων με ενέργεια επταπλάσια κάθε προηγούμενου επιταχυντή και περίπου τριάντα φορές πυκνότερη, όταν επιτύχει τις τελικές προδιαγραφές σχεδίασής του, γύρω στο 2010. Είναι τοποθετημένος σε ένα τούνελ κοντά στη Γενεύη, μια υπόγεια κατασκευή βάθους 50-175 μέτρων, μήκους 27 χιλιομέτρων και διαμέτρου 3,8 μέτρων κάτω και από τις δύο πλευρές των γαλλο-ελβετικών συνόρων. Είκοσι χώρες-μέλη (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα από το 1954 ως ιδρυτικό μέλος) συμμετέχουν στην όλη προσπάθεια, μήκους 27 χιλιομέτρων, λειτουργεί με τεχνολογία που ήταν αδιανόητη πριν από 30 χρόνια.

Το πρώτο τεστ συγχρονισμού των επιμέρους τμημάτων του επιταχυντή έγινε στις 9 Αυγούστου 2008. Η πρώτη ακτίνα σωματιδίων που θα κυκλοφορήσει στον επιταχυντή αύριο, θα έχει αρχική ενέργεια 450 GeV ή 0,45 τρισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ (TeV). Στις 3 Οκτωβρίου θα παρουσιαστεί το Grid, ένα παγκόσμιο δίκτυο υπολογιστών που σχεδιάστηκε για να διαχειριστεί 15 εκατομμύρια γιγαμπάιτ δεδομένων κάθε χρόνο που θα παράγει ο επιταχυντής. Στις 21 Οκτωβρίου θα γίνει η επίσημη έναρξη του επιταχυντή και όλων των υπόλοιπων λειτουργιών με την παρουσία επισήμων και αντιπροσώπων όλων των συμμετεχουσών χωρών. Μέσα στο 2008 οι ακτίνες που θα κυκλοφορούν εντός του LHC θα έχουν σταθεροποιηθεί, οπότε πλέον η ισχύς των σωματιδίων προβλέπεται να έχει αυξηθεί μέχρι τα 5 TeV. Οταν θα αρχίσει η ολοκληρωμένη φάση λειτουργίας του, πιθανότατα το 2010, η ενέργεια σύγκρουσης των σωματιδίων θα ξεπεράσει κατά περίπου 30 φορές οποιαδήποτε άλλη στο παρελθόν.

Η κατασκευή του στοίχισε πάνω από 6 δισεκατομμύρια ευρώ και αποτελείται από 71.600 χιλιάδες υπεραγώγιμους μαγνήτες, ικανούς να δημιουργούν ένα μαγνητικό πεδίο δεκάδες χιλιάδες φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γης. Η εκκίνηση μιας τέτοιας μηχανής δεν είναι τόσο απλή όσο το γύρισμα ενός διακόπτη. Είναι μια μακρά διαδικασία που ξεκινά με την ψύξη καθενός από τα οκτώ τμήματα του επιταχυντή. Ακολουθεί ο έλεγχος των 1.600 υπεραγώγιμων μαγνητών και η ξεχωριστή για τον καθένα ηλεκτρική τροφοδότηση με ηλεκτρικό ρεύμα κανονικής λειτουργίας. Θα ακολουθήσει η παροχή ισχύος σε όλα τα κυκλώματα καθενός από τα τμήματα του επιταχυντή και, τέλος, η παροχή στον επιταχυντή ως ενιαίο σύνολο.

Στα τέλη του Ιουλίου, η προετοιμασία είχε σχεδόν ολοκληρωθεί και τα οκτώ τμήματα του επιταχυντή βρίσκονταν στη θερμοκρασία λειτουργίας των 1,9ο Κέλβιν (ή -271°C). Η επόμενη φάση ήταν ο συγχρονισμός του LHC με το Υπερσύγχροτρον Πρωτονίων (Super Proton Synchrotron, SPS), τον επιταχυντή που αποτελεί το τελευταίο τμήμα της αλυσίδας παροχής της δέσμης. Ο συγχρονισμός των δύο μηχανών πρέπει να είναι σε ακρίβεια της τάξης του νανοδευτερολέπτου (τρισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου). Η πρώτη προσπάθεια συγχρονισμού προβλέπεται για αύριο. Οι δοκιμές θα συνεχιστούν τον Σεπτέμβριο ώστε να διασφαλιστεί ότι το σύνολο του επιταχυντή θα επιτύχει την επιτάχυνση των συγκρουόμενων δεσμών σε ενέργεια 5 TeV (τρισεκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ), που αποτελεί και τον στόχο για το 2008. Μόλις επιτευχθεί σταθεροποίηση των δεσμών, οι τελευταίες θα οδηγηθούν σε σύγκρουση, ενώ το τελευταίο βήμα είναι η έναρξη λειτουργίας του επιταχυντικού συστήματος του LHC για να ανεβάσει την ενέργεια στα 5 TeV, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην έρευνα της φυσικής των σωματιδίων.

Τι ακριβώς θα κάνει ο «τερατώδης» επιταχυντής; Ούτε λίγο ούτε πολύ θα αναπαραγάγει τις ακραίες συνθήκες που επικρατούσαν στο Σύμπαν κατά τις πρώτες στιγμές της ύπαρξής του. Μέσα σε αυτή την κυκλική σήραγγα οι επιστήμονες θα δημιουργήσουν δύο παράλληλες δέσμες πρωτονίων, των σωματιδίων που ως γνωστόν μαζί με τα νετρόνια συγκροτούν τους πυρήνες όλων των ατόμων. Κάθε μία από αυτές τις δέσμες πρωτονίων θα αποτελείται από 300.000 δισεκατομμύρια από αυτά τα σωματίδια: ο τεράστιος αυτός αριθμός θα παράγεται από τον επιταχυντή σε 2.808 «πακέτα» πρωτονίων που θα ταξιδεύουν σαν τα βαγόνια ενός τρένου σε απόσταση 7,5 μέτρων το ένα από το άλλο. Οι γιγάντιοι μαγνήτες εξυπηρετούν αυτόν ακριβώς το σκοπό: να εξαναγκάσουν τα πρωτόνια να κινούνται σε μια ορισμένη πορεία χωρίς να συγκρούονται στα τοιχώματα της σήραγγας. Αυτά τα «τρενάκια» πρωτονίων θα ταξιδεύουν με ιλιγγιώδεις ταχύτητες (πολύ κοντά σε αυτή του φωτός) και, σε αυτές τις ακραίες συνθήκες, θα τα αναγκάσουν να συγκρουστούν μεταξύ τους σε τέσσερα προκαθορισμένα σημεία του κυκλικού επιταχυντή. Στις τέσσερις αυτές θέσεις έχουν τοποθετηθεί περίπλοκες και εξαιρετικά ευαίσθητες ανιχνευτικές συσκευές που θα καταγράφουν λεπτομερώς ό,τι θα συμβεί.

«Εδώ στα γαλλο-ελβετικά σύνορα, δίπλα στη Γενεύη, εδρεύει από το 1954 το CERN, το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Φυσικής Σωματιδίων», μας λέει ο Νίκος Τράκας, αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, συντονιστής της Ελληνικής Ομάδας Εκλαΐκευσης.

«Ο σκοπός του Κέντρου είναι η λεγόμενη "βασική έρευνα" της έσχατης δομής της ύλης. Δηλαδή, έρευνα που δεν έχει, κατ' αρχήν, σκοπό την εφαρμογή αλλά μόνο την επέκταση των συνόρων της γνώσης μας. Πολύ σύντομα μέσα στο 2008 ξεκινούν τα νέα πειράματα στο CERN που αυτή τη στιγμή κατέχει τον ισχυρότερο στον κόσμο επιταχυντή, τον LHC: κυκλική συσκευή περιφέρειας 27 χιλιομέτρων που θα επιταχύνει πρωτόνια και θα τα φέρει σε μετωπική σύγκρουση. Τα αποτελέσματα αυτών των συγκρούσεων ελέγχονται από τους δύο (στο πρώτο στάδιο) ανιχνευτές (τον ATLAS και τον CMS), συσκευές μεγέθους πενταώροφων κτιρίων, που με ηλεκτρονικά μέσα τελευταίας τεχνολογίας καταγράφουν τα σωματίδια που παράγονται από τις συγκρούσεις».

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στα πειράματα αυτά (που προβλέπεται να διαρκέσουν δέκα χρόνια) με πειραματικούς επιστήμονες από τα Πανεπιστήμια Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, το ΕΜΠ και τον Δημόκριτο. Ταυτόχρονα, θεωρητικοί επιστήμονες από όλα τα πανεπιστήμια της χώρας ασχολούνται ερευνητικά στον τομέα αυτόν της Φυσικής και έχουν τη δική τους συνεισφορά στην έρευνα που πραγματοποιείται στο CERN.

Σε τι αποσκοπούν τα νέα αυτά πειράματα;

«Τα τελευταία είκοσι χρόνια, οι επιστήμονες του κλάδου έχουν φτάσει σε ένα πάρα πολύ καλό επίπεδο ερμηνείας του μικρόκοσμου μέσω του λεγόμενου Καθιερωμένου Προτύπου (Standard Model), που εξηγεί με εκπληκτική επιτυχία όλα τα αποτελέσματα των έως και σήμερα σχετικών πειραμάτων. Παρ' όλα αυτά, στον πίνακα των στοιχειωδών σωματιδίων που προτείνει το Καθιερωμένο Πρότυπο και που έχουν ήδη ανακαλυφθεί, υπάρχει ένα κενό: αυτό που αντιστοιχεί στο επονομαζόμενο σωματίδιο Χιγκς (από τον Αγγλο φυσικό Πίτερ Χιγκς που το εισήγαγε θεωρητικά). Η ανακάλυψη αυτού του σωματιδίου είναι ο κύριος στόχος των πειραμάτων που ξεκινούν άμεσα στο CERN. Βέβαια, πέρα από το "ξεκαθάρισμα της υπόθεσης Χιγκς", οι φυσικοί περιμένουν πολλά περισσότερα από τους νέους ορίζοντες έρευνας που ανοίγει ο LHC. Πολλές νέες θεωρίες/αναβαθμίσεις του Καθιερωμένου Προτύπου (που απαντούν σε όρους όπως υπερσυμμετρία, θεωρία χορδών ή εισάγουν περισσότερες από τρεις χωρικές διαστάσεις) περιμένουν την επιβεβαίωση ή την απόρριψή τους».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΟ CERN:

http://www.cern.ch/Public Η επίσημη ιστοσελίδα του CERN

http://cms.cern.ch/ Η εκλαϊκευτική ιστοσελίδα του πειράματος CMS

http://atlas.ch/ Η εκλαϊκευτική ιστοσελίδα του πειράματος ATLAS

http://www.cerncourier.com Το περιοδικό του CERN

http://outreach.web.cern.ch/outreach/ Η επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ομάδας Εκλαΐκευσης Φυσικής Σωματιδίων (European Particle Physics Outreach Group, EPPOG)

http://particleadventure.org/ Η ιστοσελίδα της «Περιπέτειας των σωματιδίων»

http://cdsweb.cern.ch/ Η βάση δεδομένων του CERN για φωτογραφίες,video, άρθρα και γενικά multimedia

http://www-ed.fnal.gov/projects/quarknet/ Η επίσημη ιστοσελίδα του αμερικανικού QuarkNet που απευθύνεται σε μαθητές και καθηγητές σχολείων

http://www.youtube.com/watch?v=_fJ6PMfnz2E&feature=related

http://www.uslhc.us/blogs

http://www.cern.ch/lhc-first-beam

http://www.physics.ntua.gr/POPPHYS