Γύρω τριγύρω μου ερημιά...

Μες στα βαθειά μεσάνυχτα κυλούσε το καράβι,
και στον αφρό της θάλασσας κάποιο ένα φως κομάτια.
Φανταστικά στου κρουσταλλιού την όψη, η αχτίνα παύει
να καίει σα φλόγα, κι αλαφρά χαϊδεύει σου τα μάτια...

Γιάννης Σταύρου, Καράβι, λάδι σε καμβά (λεπτομέρεια)

Νίκος Γκάτσος
Της μοναξιάς

Ἐσὺ βραδιά, ποὺ ἄπλωσες γύρω τὰ μαῦρα σου φτερά,
κι’ εἶσαι μονάχος σύντροφος στοῦ κήπου τὴ βεράντα,
ἔλα νὰ κλάψουμε μαζὶ τὰ νιᾶτα σὰν τὰ κρύα τὰ νερὰ
ποὺ εἶχα δικά μου κάποτες καὶ τἄχασα γιὰ πάντα!

Κι’ ἐσύ, φεγγάρι, ποὺ περνᾶς μέσα στὰ σύννεφα γοργά,
κι’ ὅλα τὰ λούζεις στὸ ἄϋλο φῶς καὶ στὰ ἀσημένια κάλλη
Κάποιας ζωῆς ἀπόκοσμης, τώρα, ποὺ ἡ νύχτα ἀναριγᾶ,
πές μου, φεγγάρι, τὰ παλιὰ δὲ θὰ ξανάρθουν πάλι;

Γύρω τριγύρω μου ἐρημιά… Σὲ νιώθω, τῆς ψυχῆς μου καημέ,
τόσο, ποὺ μέσα στὴ ζωὴ δὲ σ’ ἔνιωσα ποτέ μου!…
Εἶσαι μιὰ θλίψη ὁλότρεμη καὶ μιὰ πικρὴ λαχτάρα, –ὠϊμέ!–
σὰ σιγανὸ μὲς στὰ κλαριὰ ψιθύρισμα τοῦ ἀνέμου…

Τίποτα! Μόνο ἐρείπια μιανῆς χαρᾶς πολὺ γοργῆς
κι’ ἕνα τραγοῦδι μακρυνὸ στῆς νύχτας τὸ μυστήριο…
Καὶ συλλογιέμαι, τί μπορεῖ ἄλλο σ’ αὐτὴ τὴ μάταιη γῆς
ἔτσι βαθιά μου ν’ ἀντηχεῖ, –σαν πένθιμο ἐμβατήριο!

Ρωμαντισμός

Μὲς στὰ βαθειὰ μεσάνυχτα κυλοῦσε τὸ καράβι,
καὶ στὸν ἀφρὸ τῆς θάλασσας κάποιο ἕνα φῶς κομάτια.
Φανταστικὰ στοῦ κρουσταλλιοῦ τὴν ὄψη, ἡ ἀχτίνα παύει
νὰ καίει σὰ φλόγα, κι ἀλαφρὰ χαϊδεύει σου τὰ μάτια.

Τώρα… Μὰ σὰν ἔναν καιρὸ στῆς μοίρας τὴν πλημμύρα
φεύγεις κι ἐσὺ γιὰ τ’ ὄνειρο, μοιραῖα θὰ ρθεῖ νὰ ὑφάνει
μὲς στην καρδιά σου ἡ δόξα μας τὸ στίχο τοῦ Πορφύρα:
«Μόνο τῆς μπόρας ἔμειναν οἱ γλάροι καπετάνιοι…».


Αθησαύριστα πρώιμα ποιήματα, του Νίκου Γκάτσου (1931-1933), επιμέλεια Ανδρέας Ανδρέου